لیلا امیریان - کارشناس ارشد روانشناسی تربیتی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان
تقی زوار - دانشیار گروه علوم تربیتی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان
جواد مصرآبادی - استاد گروه علوم تربیتی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان

تشخیص و سنجش عوامل عاطفی موثر بر پیشرفت تحصیلی از حوزه­های فعال و با اهمیت در روانشناسی تربیتی است. در این مطالعه روایی و پایایی پرسشنامه خوداثرمندی کودکان و نوجوانان(SEQ – C) مورد بررسی قرار داده شده است. این پرسشنامه شامل ۲۳ سوال است که سه مولفه خوداثرمندی تحصیلی، خوداثرمندی اجتماعی و خوداثرمندی هیجانی را اندازه می­گیرد. آزمودنی های پژوهش ۲۴۵ نفر از دانش‎آموزان دختر سال اول دبیرستانی بودند که به روش نمونه­گیری خوشه­ای چندمرحله ای- تصادفی انتخاب شدند. برای بررسی روایی پرسشنامه از روش تحلیل عاملی اکتشافی به روش تجزیه به مولفه­های اصلی و برای بررسی میزان پایایی پرسشنامه از روش آلفای کرانباخ استفاده شد. نتایج تحلیل عاملی نشان داد که با حذف هفت سوال از کل پرسشنامه و تحلیل عاملی بقیه سوالات و چرخش نتایج با روش واریماکس سه مولفه آشکار می­شود. همچنین نتایج تحلیل موازی برای شناسایی دقیق مولفه­ها انجام گرفت که نتایج این تحلیل نیز این سه مولفه را مورد تایید قرار داد. همچنین مشخص شد که کل پرسشنامه و مولفه­های آن از ضریب پایایی بالایی برخوردار بودند. در نگاهی کلی، نتایج پژوهش نشان داد که پرسشنامه خوداثرمندی (SEQ – C) برای سنجش این ویژگی در میان دانش­آموزان مناسب است و تاحدودی می­تواند نیازهای حال حاضر را برآورده کند.

پیشرفت تحصیلی, خوداثرمندی, تحلیل عاملی