مسیریابی چندساختی مبتنی بر عامل در سیستم حمل و نقل عمومی

مشکلات متعدد حمل و نقل شهری نظیر آلودگی و تراکم ترافیک، تصمیم ­گیران را بر آن داشته تا شهروندان را ترغیب به استفاده هرچه بیشتر از وسایل حمل و نقل عمومی نمایند.  یکی از مشکلات در این زمینه، در دسترس نبودن یک سامانه جامع از تمامی وسایل حمل و نقل عمومی می­باشد. مدلسازی عامل-مبنا یکی از روش ­های مطرح در مدل سازی پدیده­ های پویا نظیر ترافیک شهری است. با کمک این مدل می ­توان سفر درون­شهری با استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی را در قالب عامل­ ها شبیه­ سازی نمود و انتخاب بهینه در سفر بین دو نقطه را یافت. از این رو در این تحقیق یک مسیریابی چندساختی عامل-مبنا مشتمل بر تاکسی، اتوبوس و آژانس برای سفر درون­ شهری طراحی و در مدل شهری و حمل و نقل عمومی شهر قزوین پیاده­ سازی شد. عامل­ها در مدل در نقش مسافرانی ظاهر می­شوند که امکان برگزیدن هر یک از وسایل حمل و نقل ممکن را برای گذر از مبدا تا مقصد دارند و خلاهای مسیر خود را نیز با پیاده­ روی پر می­کنند. معیارهای اصلی برگزیدن مسیر، زمان و هزینه طی طریق است. برای بررسی نتایج مدل، داده­ های میدانی جمع­ آوری شد. نتایج نشان داد که اولویت هر یک از گزینه های سفر برابر ۴/۰ ، ۲۷/۰ ، ۱۹/۰ و ۱۴/.  به ترتیب مربوط به تاکسی اینترنتی، آژانس، اتوبوس و تاکسی می باشد. بررسی­ ها آشکار ساخت که تصمیم­ های افراد تا حدودی با خروجی مدل عامل-مبنا که در واقع بیانگر انتخاب ­های بهینه است، متفاوت می­ باشد. به نظر می­رسد دلیل این امر تصمیم­ گیری پیچیده انسانی باشد که عوامل متعددی از جمله ریسک ­پذیری و ویژگی­ های شخصیتی و عادت و سایر عوامل ریز و درشت دیگر در آن نقش دارند. با این وجود، رواج یافتن چنین سامانه­ هایی در سطح عمومی نه تنها می­تواند افراد را به استفاده بیشتر از حمل و نقل عمومی ترغیب نماید، بلکه موجب کاهش زمان و هزینه­ های سفر نیز خواهد شد.

Keywords:

سفر درون شهری , شبکه حمل و نقل چند ساختی , مدلسازی عامل-مبنا , مسیریابی