مهدی اسدی - پژوهشگر پسادکتری فلسفه، دانشگاه تربیت مدرس

در منطق و فلسفه اسلامی معمولا گفته می شود در معقول ثانی منطقی اتصاف، و به عبارتی ظرف صدق و مطابق، کاملا ذهنی است. این نوشتار نشان می دهد برخی اندیشمندان مسلمان در عمل، گاهی، مثلا در مورد مباحث پارادوکس معدوم مطلق، ناخواسته آن را نقض کرده اند. ما به تقویت این نقض خواهیم پرداخت و ادله قوی تری بر اتصاف خارجی و عینی دست کم برخی از معقول های ثانی منطقی، یعنی اموری که به حیث التفاتی و دلالت گره خورده اند، هم چون «لایخبرعنه» و «لایعلم»، «یخبرعنه» و «یعلم»، «خبر» و «شناخت»، «خبر/ شناخت پذیری» و «خبر/ شناخت ناپذیری»، «صدق»، «وصف پذیری» و «وصف ناپذیری»[i]، عرضه خواهیم کرد و بدین وسیله کلیت قاعده نقض خواهد شد.

معقول ثانی منطقی, اتصاف ذهنی و خارجی, معدوم مطلق, مفهوم, مصداق