فاطمه قلخانباز - کارشناس پژوهشی مرکز تحقیقات سازمان سنجش آموزش کشور
ابراهیم خدایی - دانشیار دانشگاه تهران

آموزش عالی یکی از مسیرهای تغییر طبقه اجتماعی و دستیابی به اشتغال، ازدواج و سایر زمینه های زندگی اجتماعی در ایران شده است و داوطلبان برای ورود به آموزش عالی می بایست در آزمون سراسری شرکت نمایند. هدف تحقیق تجزیه و تحلیل پایگاه اجتماعی- اقتصادی نفرات برتر آزمون سراسری است. تحقیق حاضر از لحاظ هدف از نوع توصیفی، اکتشافی و مقطعی و از نظر روش، تحلیل ثانویه می باشد. جامعه آماری داوطلبان مجاز به انتخاب رشته در آزمون سراسری سال ۱۳۸۹ به تعداد ۱۰۹۹۱۹۳ نفر بوده است. روش نمونه گیری، خوشه ای با حجم نمونه هزار نفر و در سه خوشه تحت عنوان رتبه های برتر، رتبه های متوسط و رتبه های پایین تر از متوسط درنظر گرفته شد. روش تجزیه و تحلیل داده ها، آماره های توصیفی و استنباطی (، آزمون T و آزمون F) و نرم افزار مورد استفاده SPSS می باشد. طبق نتایج، تاثیر پایگاه اجتماعی- اقتصادی بر رتبه کشوری و موفقیت تحصیلی تایید شد و داوطلبانی که متعلق به پایگاه اجتماعی- اقتصادی بالاتری بوده اند، در آزمون رتبه بهتری را کسب کرده اند در مناطق مرفه تر سکونت داشته اند ، تعداد اعضای خانواده آنان کمتر بوده و درآمد ماهیانه خانواده و تحصیلات والدین شان بالاتر بوده است. 

آزمون سراسری, پایگاه اجتماعی- اقتصادی, نفرات برتر آزمون سراسری, موفقیت تحصیلی