نگار شریفی یگانه - دانشجوی دکتری سنجش و اندازه گیری دانشگاه علامه طباطبایی و کارشناس سازمان سنجش آموزش کشور

آزمون ها می بایست برای تمام افراد جامعه از هر جنس، نژاد، سن، موقعیت اجتماعی و اقتصادی عادلانه باشد. بر این اساس ارزیابی وجود سوگیری و کارکرد افتراقی در سئوال های آزمون ها بسیار حائز اهمیت است. در مطالعه حاضر کارکرد افتراقی جنسیتی با استفاده از روش مانتل - هنزل و روش مبتنی بر نظریه سئوال- پاسخ مورد بررسی قرار گرفته است. در ابتدا مبانی نظری و روش های ارزیابی کارکرد افتراقی معرفی شده است و در ادامه به منظور ارائه نمونه عملی، پاسخ های یک نمونه تصافی طبقه ای۴۰۰۰ نفری مشتمل بر ۲۲۰۰ آزمودنی مرد و ۱۸۰۰ زن به ۵۵ سئوال آزمون ریاضی کنکور سراسری مورد تحلیل قرار گرفته است. نتایج تحلیل بیانگر آن است که سئوال های آزمون دارای کارکرد افتراقی است. در بررسی کارکرد افتراقی با استفاده از روش مانتل هنزل ۲۳ سئوال دارای شاخص مانتل هنزل معنادار بودند. بر اساس رویکرد سئوال - پاسخ نیز ۹ سئوال دارای کارکرد افتراقی جنسیتی بودند که همگی به نفع دختران بودند. سئوال های دارای کارکرد افتراقی به نفع دختران بیشتر در حوزه محتوایی توابع و معادلات و سئوال های دارای کارکرد افتراقی به نفع پسران بیشتر در حوزه محتوایی مثلثات، هندسه و احتمال هستند.

نظریه سوال - پاسخ, سوگیری سوال, کارکرد افتراقی سوال, روش مانتل - هنزل