آیا آزمون غربالگری دنور ۲ دارای پایایی و اعتبار مناسب برای غربالگری اختلالات تکاملی در کودکان صفر تا ۶ ساله شهر تهران هست؟

با توجه به شیوع ده درصدی اختلالات تکاملی و اهمیت تشخیص زودرس آنها و همچنین با در نظر گرفتن کمبود آزمون های غربالگری معتبر و استاندارد شده در ایران، در این مطالعه ضمن ترجمه و بومی سازی، اعتبار و پایایی نسخه فارسی آزمون غربالگری تکاملی دنور۲ برای ارزیابی تکامل کودکان ایرانی مورد بررسی و تایید قرار گرفت. پس از ترجمه نسخه اصلی آزمون دنور۲، نسخه فارسی آزمون از نظر صحت ترجمه و اعتبار محتوا بررسی شد. سپس آزمون در ۴ مرکز ارایه دهنده خدمات بهداشتی درمانی در تهران در مورد ۲۲۱ کودک صفر تا ۶ ساله انجام شد. برای تعیین ضریب توافق، کودکان با آزمون ASQ (Ages & Stages Questionnaire) یا معاینه پزشک نیز مورد ارزیابی تکاملی قرار گرفتند. روش نمونه گیری به صورت نمونه گیری خوشه ای در دسترس تا پر شدن حجم نمونه بود. برای تعیین پایایی از روش بازآزمایی و تعیین ضریب کودر ریچاردسون و از ضریب α کرونباخ برای تعیین همبستگی درونی استفاده شد. اطلاعات به دست آمده توسط نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.اختلال تکاملی در ۳۴ درصد از کودکانی که با دنور ۲ و ۱۲ درصد از کسانی که با ASQ مورد بررسی قرار گرفتند، مشاهده شد. ضریب توافق بین دنور ۲ و ASQ ضعیف بود (۲۱/۰). ضریب توافق بین دنور ۲ و معاینه پزشک ۴۴/۰ تعیین شد که در حد متوسط است. تمام سوالات آزمون دارای اعتبار محتوایی بوده و نیاز به تغییر نداشتند. ضریب کودر ریچاردسون برای حیطه های مختلف تکاملی بین ۶۱ تا ۷۴ درصد بود. در آزمون بازآزمون نیز ضریب کاپا ۸۷ درصد و برای آزمون توسط دو آزمونگر ۷۶ درصد تعیین شد. بنا بر این آزمون دنور ۲ دارای پایایی و اعتبار خوبی برای ارزیابی تکامل کودکان ایرانی است و می توان به عنوان یک تست غربالگر از آن استفاده کرد. ولی ضرایب توافق پایین و متوسط با ASQ و ویزیت پزشک موید ضرورت تهیه و استانداردسازی آزمون های تشخیصی تکاملی در ایران است.

Keywords:

Validity , Reliability , Developmental disorders screening , DDST II test , اعتبار , پایایی , غربالگری اختلال تکاملی , آزمون دنور ۲