بیت الله محمودی - استادیار، علوم جنگل، منابع طبیعی و علوم زمین، دانشگاه شهرکرد، چهارمحال و بختیاری، ایران

تضاد بین مسائل و نیازهای اجتماعی و اقتصادی در سطوح مختلف به خصوص در سطح جوامع محلی و رویکردهای برنامه ریزی و مدیریت در عرصه های جنگلی، بعنوان بزرگترین معضل عدم اجرای موفق برنامه ها و طرح های مربوط به جنگلهای کشور مطرح است. تحلیل جایگاه مسائل اجتماعی در فرایند برنامه ریزی و مدیریت جنگل های کشور از چشم انداز میان رشته ای با تحلیل پژوهش های انجام شده در حوزه های مختلف اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی مرتبط با منابع طبیعی و جنگلداری کشور، هدف این مقاله بوده است. در همین راستا با بهره گیری از روش کیفی تحلیل مضمون، به تحلیل محتوای آثار پژوهشی مرتبط در بازه ۱۰ ساله ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۸ اقدام گردید. ۲۱۷ مقاله برای بررسی اولیه و ۳۱ مقاله نهایی جهت استخراج مضامین بکار رفته در خصوص مسایل اجتماعی و مدیریت جنگل انتخاب گردید. مطابق این بررسی ۳۷۲ مضمون فرعی در قالب ۱۴ مضمون اصلی و ۲ بعد مدیریتی و ساختار اجتماعی و اقتصادی طبقه بندی گردید. این تحلیل نشان می دهد مسائل و مضامین اصلی و فرعی مرتبط با ساختار اجتماعی و اقتصادی مناطق جنگلی کشور که در خود مسائل اجتماعی را موجب می شوند در سطح بسیار کوچک و محصور در حلقه مدیریت اجرایی جنگل های کشور واقع شده اند. بدین معنی که در فرایند تصمیم گیری این مضامین تنها و صرفا نقش تسهیل کنندگی را عهده دار هستند. این موضوع عامل اصلی موفق نبودن اجرای طرح های جنگل داری و مستمر بودن تخریب جنگل در رویشگاه های جنگلی شمال و خارج از شمال است.

پژوهش‍های جنگل‍داری, ساختار اجتماعی و اقتصادی, مدیریت جنگل, تحلیل مضمون