مهدیه قاسمی چراتی - Sari Agricultural Science and Nature Resources University
معصومه شایان مهر - Sari Agricultural Science and Nature Resources University
بهنام امیری بشلی - Sari Agricultural Science and Nature Resources University
نیکلاس گایوآ سیپولا - Laboratório de Sistemática e Ecologia de Invertebrados do Solo, Instituto Nacional de Pesquisas da Amazônia – INPA, CPEN. Av. André Araújo, ۲۹۳۶, campus II, Aleixo, CEP ۶۹۰۶۷−۳۷۵, Manaus, AM, Brazil.

مقدمه و هدف: پادمان از فراوان ترین بندپایان تجزیه ­کننده در خاک بوم سازگان های جنگلی می ­باشند. آن­ها یکی از بهترین شاخص­ های زیستی در بین مزوفون خاک برای تعیین سلامت و پایداری زیست­ بوم­ های جنگلی می­ باشند. جنگل های هیرکانی که بخش اعظم آن در کشور ایران قرار گرفته از جمله جنگل­ های بسیار با ارزش کره زمین هستند که با وجود تنوع اقلیمی، گونه های گیاهی و جانوری منحصر به­  فرد در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده اند. با وجود نقش بسیار مهم پادمان در فرایندهای مهم بوم­شناختی جنگل­ها از جمله تجزیه مواد آلی و کمک به چرخه عناصر و  نقش این بندپایان کوچک در جنگل­های هیرکانی کشور ما چندان بررسی نشده است. هدف اصلی این تحقیق، بررسی و شناخت و معرفی فون گونه ­های موجود در خاک جنگل­ ها می ­باشد تا اهمیت آن­ها برای بوم­ شناسان جنگل در ایران مشخص شود. مواد و روش ها: تحقیق در ایستگاهی در جنگل سمسکنده ساری به عنوان بخشی از جنگل­های خزان کننده معتدله منطقه هیرکانی انجام گردیده است. برای بررسی فون پادمان در خاک و لاشبرگ این جنگل، در سال های ۱۳۹۴-۹۵، نمونه­ های خاک و لاشبرگ از چندین نقطه مختلف جنگل توسط آگر و تله گودالی تا عمق ۱۰ سانتی متری خاک جمع ­آوری شد. این بندپایان به کمک قیف برلیز استخراج شدند و پس از تهیه اسلایدهای میکروسکوپی، شناسایی گونه ها توسط کلیدهای معتبر انجام گردید. یافته ها: در مجموع ۲۵ گونه متعلق به ۲۱ جنس از ۹ خانواده در سطح گونه شناسایی شد. نمونه های متعلق به جنس های Lepidocyrtus، Sminthurinus، Neanura، Sphyrotheca و Dicyrtoma تنها در سطح جنس شناسایی شدند. نتیجه گیری: شش گونه شامل Entomobrya obscurella (Brown, ۱۹۲۶)، Heteromurus gigans (Mari Mutt & Stomp, ۱۹۸۰)، Heteromurus variabilis (Martynova, ۱۹۷۴)، Orchesella spectabilis (Stach, ۱۹۶۰)، Pseudachorutes corticicolus (Schaffer, ۱۸۹۷) و Protaphorura ombrophila (Stach, ۱۹۶۰) برای اولین بار در فون خاکزیان جنگل های هیرکانی معرفی می ­شوند. دو گونه Neelus murinus (Folsom, ۱۹۸۶) و Pseudachorutes subcrassus Tullberg, ۱۸۷۱ بعد از ۳۸ سال بعد از اولین گزارش کاکس (۱۹۸۲) مجددا  برای جنگل های سمسکنده ساری گزارش می­ شوند.

Hyrcanian forest, Iran, Mazandaran, Soil living, Springtails, ایران, خاکزی, جنگل های هیرکانی, دم فنری, مازندران