مدل سازی نسبت تاجی درختان صنوبر دلتوئیدس (Populus deltoids Marsh) در جنگل کاری های استان گیلان

مقدمه و هدف: مدل­ های رشد و محصول جنگل، ابزارهای تصمیم ­گیری در مدیریت جنگل هستند. شاخص نسبت تاجی یکی از ابزارهای تصمیم ­گیری است که از نسبت طول تاج زنده به ارتفاع کل درخت به دست می­ آید و به عنوان یک پارامتر مفید در ارزیابی سلامت جنگل، تنومندی درخت، کیفیت چوب، ثبات و استحکام درختان در مقابل باد، وضعیت رشد درختان و کیفیت رویشگاه، به شمار می­رود. هدف از این تحقیق، مدل­سازی نسبت تاجی درختان صنوبر دلتوئیدس با استفاده از رگرسیون­ های خطی و غیرخطی نمایی، لجستیک و چاپمن-ریچارد در جنگل­کاری ­های استان گیلان بود. مواد و روش­ ها: بدین منظور داده­ های مربوط به ۶۶۰ اصله درخت صنوبر دلتوئیدس شامل قطر برابرسینه، قطر یقه، ارتفاع کل، طول تاج، عرض تاج، سطح تاج، قطر تاج، سطح مقطع، ضریب سیلندری، ارتفاع تنه و نسبت تاجی اندازه ­گیری و ثبت شد. برای ارزیابی و مقایسه مدل­ های مختلف، از ضریب تبیین (R۲)، آزمون t جفتی و از چهار آماره ارزیابی صحت میانگین خطا، انحراف معیار خطا، میانگین خطای نسبی و جذر میانگین مربعات خطای نسبی استفاده شد. یافته­ ها: نتایج مربوط به بررسی ضریب تبیین مدل ­های خطی و غیرخطی نشان داد که همه مدل­ ها از ضریب تبیین قابل قبولی برخوردارند (۰/۶۴۹ تا ۰/۷۴۳). آماره­ های ارزیابی صحت نیز نشان داد که از بین مدل­ های بررسی شده، تنها مدل ­های نمایی و خطی دارای صحت بیشتری هستند (به ترتیب ۵/۸۴ و ۱۸/۲۱). اما نتایج آزمون مقایسه میانگین­ها نشان داد که بین میانگین نسبت تاجی برآورد شده با مدل نمایی و میانگین اندازه­ گیری شده، اختلاف معنی­ داری وجود ندارد؛ در حالی که بین مدل­های خطی، لجستیک و چاپمن-ریچارد با میانگین اندازه ­گیری شده، اختلاف معنی­داری وجود دارد(۰۰/۰ =Sig.). با توجه به نتایج دقت و صحت مدل­های مورد بررسی، مدل نمایی به عنوان مدل مناسب­تر برای برآورد نسبت تاجی درختان صنوبر دلتوئیدس در جنگل­کاری­ های استان گیلان انتخاب شد. نتیجه ­گیری: براساس نتایج به دست آمده می ­توان استفاده از شاخص نسبت تاجی را به منظور انتخاب گونه مناسب جهت زراعت چوب پیشنهاد داد.

Keywords:

Even-aged forest , Linear and nonlinear regressions , Plantation , Populus deltoids. , جنگل کاری , جنگل همسال , رگرسیون های خطی و غیرخطی , صنوبر دلتوئیدس