محمد صادق جمعه یزدیان - Vali-e-Asr University of Rafsanjan
حمید رضا کریمی - Vali-e-Asr University of Rafsanjan
محسن محمود نیا - Vali-e-Asr University of Rafsanjan
خلیل ملک زاده - Vali-e-Asr University of Rafsanjan
محمود رقامی - Vali-e-Asr University of Rafsanjan

به منظور ارزیابی گوناگونی ژنتیکی داخل رقم و همبستگی بین ویژگی های ریخت شناسی رقم های پسته اکبری و احمد آقایی در شهرستان رفسنجان، ۱۸ ویژگی کمی و ۳۳ ویژگی کیفی براساس توصیف نامه پسته اندازه گیری و کد گذاری شد. نتیجه های تجزیه به عامل ها نشان داد که ویژگی های مورد اندازه‎گیری در ۶ گروه عاملی قرار گرفتند که توانست ۶۱/۸۶ درصد از کل واریانس را توجیه نماید. ویژگی های مرتبط به میوه، مغز، برگ و برگچه انتهایی سه گروه عاملی اصلی در تفکیک نژادگان های رقم های اکبری و احمد آقایی بودند که در مجموع ۷۶/۶۰ درصد از واریانس را در برگرفتند. تجزیه خوشه ای، نژادگان ‎ها را در فاصله ۲۰ اقلیدسی به سه گروه تقسیم کرد. گروه اول شامل نژادگان ‎های رقم احمدآقایی بودند که به‎طور معنی‎داری دارای بزرگترین ابعاد عرض برگچه ‎انتهایی و ابعاد میوه (عرض و ضخامت میوه) و ضخامت مغز بودند. گروه دوم بیشتر شامل نژادگان ‎های رقم اکبری بودند که دارای بیشترین طول میوه و عرض میوه بودند که در ارتباط با این ویژگی ها تفاوت معنی داری با سایر گروه ها داشتند. هم چنین، نتیجه ها نشان داد که گوناگونی ریخت شناسی گسترده­ای در رقم های پسته اکبری و احمد آقایی وجود دارد که ممکن است ناشی از تهیه پیوندک از درختانی با منشاء بذری متفاوت در زمان پیوند باشد.

Pistachio, Cluster analysis, Factor analysis, Correlation, پسته, تجزیه کلاستر, تجزیه عامل, همبستگی