مهناز عباسیان افسر - دانشجوی کارشناسی ارشد گرایش کودکان استثنایی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارومیه
حسین هنرور - استادیار جامعه شناسی، گروه روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارومیه

زمینه و هدف: در پژوهش حاضر هدف واکاوی تجربه های زیسته مادران دارای کودک معلول در رابطه با موانع، مشکلات و کمبودهای پیش روی مادران بود. روش پژوهش: این پژوهش در زمره پژوهش های کیفی قرار دارد. روش پژوهش به صورت کیفی و از نوع پدیدار شناسی می باشد. در این پژوهش، پژوهشگر به بررسی تجربه های زیسته مادران کودکان معلول جسمی حرکتی شهر تبریز ازطریق انجام مصاحبه نیمه ساختار یافته پرداخته است و با ۲۵ مورد مصاحبه انجام شده است تا زمانی که به اشباع نظری برسد یعنی مطلب و مبحثی به اطلاعات پژوهش مورد نظر اضافه شود. جهت تجزیه و تحلیل از کد گذاری باز، محوری و نیز کدگذاری انتخابی استفاده شده است. جهت دسته بندی و تحلیل داده ها از نرم افزار MaxQda استفاده گردید. در این پژوهش پس از تجزیه و تحلیل مصاحبه ها و تقسیم بندی اطلاعات در جداول ویژه و درنهایت از کدگذاری باز و محوری و نیز کد گذاری انتخابی استفاده شد. یافته ها: در این پژوهش ۸ مضمون اصلی و ۲۲ مضمون فرعی استخراج شد. مضمونهای اصلی پژوهش حاضر شامل، تاثیرات منفی در زندگی مادر، نگرانی های اجتماعی در مورد کودک، عدم حمایت توسط خانواده و دیگران، نگرانی در مورد مسائل مالی، عدم توجه دولت و جامعه به فرزند، احساس گناه و تقصیر، دوگانگی در اعتقادات مذهبی و معنوی، ترس از بیماری های واگیردار بود. راهبردهایی که برای این موارد پیشنهاد شد شامل، ایجاد شرایط شغلی، حمایت مالی دولت، واکسینه کردن این بیماران، حمایت توسط خانواده و نزدیکان، فراهم نمودن شرایط مشاوره برای این مادران، فراهم آوردن امکاناتی از نظیر امکانات تفریحی، وسایل نقلیه مخصوص بود. نتیجه گیری: نتایج بدست آمده می تواند به مددکاران اجتماعی و نهادهای مربوطه در نیازسنجی و شناخت مسائل مادران کودکان معلول و ارائه خدمات لازم به آنها کمک کند و توانمندسازی مادران با توجه به بسترهای فرهنگی متعدد مورد توجه قرار دهد.

تجربه زیسته، مادران ، معلولیت