سروش رنجبر - دانشجوی دکتری روان شناسی و آموزش کودکان استثنایی، روانشناسی، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
سوگند قاسم زاده - استادیار روان شناسی، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
غلامعلی افروز - استاد ممتاز روان شناسی، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

زمینه و هدف: پژوهش حاضر به منظور مقایسه تفکر انتقادی، تنظیم شناختی هیجان و ذهن آگاهی در دانش آموزان تیزهوش و عادی انجام شد روش پژوهش: این پژوهش یک مطالعه توصیفی از نوع علی مقایسه ای بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش آموزان تیزهوش و عادی مقطع متوسطه ساکن شهر تهران در سال تحصیلی ۹۸-۱۳۹۹ بود که از میان آنها نمونه ای به حجم ۲۰۰ نفر شامل ۱۰۰نفر دانش آموز تیزهوش و ۱۰۰ نفر دانش آموز عادی به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه گرایش به تفکر انتقادی (۲۰۰۳)، پرسشنامه تنظیم شناختی هیجان (۲۰۰۶) و مقیاس سنجش ذهن آگاهی در کودکان و نوجوانان (۲۰۱۱) استفاده شد. داده های جمع آوری شده با استفاده از تحلیل واریانس چند متغیری (ماتوا) و آزمون تی مستقل مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که بین تفکر انتقادی، تنظیم شناختی هیجان و ذهن آگاهی در دانش آموزان تیزهوش و عادی تفاوت معنی داری وجود دارد. نتیجه گیری: با توجه به نتایج پژوهش حاضر می توان نتیجه گرفت که دانش آموزان تیزهوش با توجه به هوش بالاتر و توانمندیهای شناختی در تفکر انتقادی، تنظیم شناختی هیجان و ذهن آگاهی وضعیت بهتری نسبت به دانش آموازن عادی دارند. بنابراین طراحی برنامه های مداخله ای به جهت افزایش تفکر انتقادی، تنظیم شناختی هیجان و ذهن آگاهی در دانش آموزان عادی ضروری به نظر می رسد.

تفکر انتقادی، تنظیم شناختی هیجان، ذهن آگاهی دانش آموزان تیزهوش