فاطمه زین الصالحین - کارشناس ارشد برنامه ریزی درسی، دانشگاه پیام نور رفسنجان
یاسر شکری پور - هیات علمی دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

تحقیق حاضر با تکیه بر دیدگاه انتقادی پائولو فریره، به دنبال تبیین و استخراج عناصر اصلی در برنامه درسی می باشد. در این مقاله ابتدا مبانی فلسفی آموزش و پرورش انتقادی از نظر فریره مورد بحث قرار گرفته و سپس برای تحلیل مفاهیم کلیدی آن، از روش توصیفی تحلیلی استفاده شده است. فریره از برجسته ترین نظریه پردازان آموزش و پرورش انتقادیست، که آن را به روش آگاهی بخشی طراحی و اجرا نموده است. وی آموزش سنتی را تعلیماتی منفی می داند، که برای سرکوبی انسانها خصوصا در جوامع توسعه نایافته استفاده می شود. فریره هدف اصلی تعلیم و تربیت را بالا بردن شناخت و آگاهی انتقادی و پرورش انسان های منتقد می داند. نتایج پژوهش بیانگر آن است که مهم ترین عناصر تعلیم و تربیت مطلوب از نظر فریره شامل آموزش مسئله محور، گفتوگو، تمرکززدایی و رهبری معلم در کلاس درس می باشند.

تفکر انتقادی، برنامه ریزی درسی، پائولو فریره، تربیت رهایی بخش، اگاهی انتقادی