محمد کاظمی - Khorasan Razavi Agric and Natur.Resour Res. Center., Mashhad, Iran.
سیده ملیحه میرهاشمی - College of Agric, Ferdowsi Univ. of Mashhad., Mashhad, Iran.
فاطمه حسن زاده اول - College of Agric, Ferdowsi Univ. of Mashhad., Mashhad, Iran.
محمد بنایان - College of Agric, Ferdowsi Univ. of Mashhad., Mashhad, Iran.

در فشرده سازی بوم شناختی یا پایدار، افزایش میزان تولیدات کشاورزی همراه با بهبود خدمات بوم نظام، از طریق افزایش کارایی استفاده از منابع و نهاده ها امکان پذیر است. بر این اساس به منظور بررسی تاثیر مقادیر مختلف کود گاوی بر میزان جذب و کارایی مصرف نور شنبلیله در شرایط آب و هوایی مشهد، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار و چهار تیمار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. تیمارها در چهار سطح ۱۵، ۲۰، ۲۵ و۳۰ تن در هکتار کود گاوی طراحی شدند. نتایج نشان داد که طول فصل رشد گیاه شنبلیله با تشعشع رسیده به سطح جامعه گیاهی هم خوانی داشت، به طوری که زمان رسیدن به حداکثر شاخص سطح برگ شنبلیله با زمان برخورد حداکثر میزان تشعشع به سطح کانوپی، یکسان بود. کمترین شاخص سطح برگ (۲۲/۰) و کارایی مصرف نور (۴۲/۱ گرم بر مگاژول) مربوط به تیمار ۱۵ تن کود گاوی و بیشترین شاخص سطح برگ (۳۰/۰) و کارایی مصرف نور (۷۴/۱ گرم بر مگاژول) مربوط به تیمار ۲۵ تن کود گاوی بود. نتایج این پژوهش نشان داد که افزایش کود گاوی سبب افزایش شاخص سطح برگ و به دنبال آن افزایش کارایی مصرف نور شد، اما این برتری فقط تا سطوح مشخصی از کود گاوی (۲۵ تن در هکتار) دیده شد. براین اساس در بوم نظام زراعی کم نهاده تولید شنبلیله می توان بدون نیاز به استفاده از مقادیر زیادتر کود، از بهبود کارایی نور به عنوان یک شاخص مناسب برای تحقق فشرده سازی پایدار استفاده نمود.

Animal manure, Leaf area index, Light absorption, Radiation., تشعشع, جذب نور, شاخص سطح برگ, کود گاوی