محمد احمدلو - دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق خصوصی، موسسه آموزش عالی طلوع مهر قم، قم، ایران.

منظور از مداخله بشر دوستانه صرفا دخالت هایی است که درآنها از نیروی نظامی استفاده شده است ، یعنی مداخله باتوسل به زور. بر این اساس مداخله بشر دوستانه عبارت است از : دخالتی که با استفاده از زور در جهت جلوگیری از نقض گسترده حقوق بشر انجام می شود که با تجاوز که کاربرد نیروی مسلح بوسیله یک کشور علیه حاکمیت ،تمامیت ارضی یا اسقلال سیاسی کشوری دیگر یا کاربرد آن از دیگرراه های مغایربا منشور ملل متحد است فرق دارد.طبق بند ۷ماده ۲منشور مخالفان مداخله بشر دوستانه ،ملل متحد را از دخالت در اموری که اساسا در صلاحیت داخلی دولتهاست باز می دارد. اما مدافعان صلاحیت منشور و شورای امنیت در مداخله بشر دوستانه به استناد ماده ۳۹ منشور ملل متحد (فصل هفتم)، هر وضعیتی که تهدید صلح، نقض صلح و یا تجاوز باشد را شناسایی نموده و طبق مواد ۴۱ و ۴۲ منشور، این صلاحیت را به شورای امنیت واگذار می نماید. فصل ششم منشور در ماده ۳۴ وضعیت بوجود آمده را که منجر به اصطکاک می شود، و ماده ۳۹ وضعیتی که منجر به تهدید علیه صلح می شود را بررسی می نماید. در واقع ماده ۳۹ مرز فصل ششم و هفتم منشور است که بر اساس این ماده تهدید بوجود آمده را بررسی کرده، و مشخص می نماید که توصیه لازم است یا تصمیم به اقدامات لازم بر اساس مواد ۴۱ و ۴۲ منشور. در حقیقت با این مقدمه مداخله بشر دوستانه از اقدام یکجانبه دولتها به اقدامی جمعی از سوی نهادهای بین المللی مبدل گشته و مفهوم جدیدی از آن ارائه شده است، به عبارتی از یک حق به یک الزام (یعنی به قاعده آمره و تعهدالزامی نسبت به جامعه بین المللی ) مبدل شده است.

مداخله بشر دوستانه ، منشور ملل متحد، جامعه بین المللی، حقوق بین الملل، سیاست خارجی