سامان عباسی چناری - دانشجوی کارشناسی ارشد سازه های آبی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر
امیرعباس کمان بدست - استادیار گروه مهندسی علوم آب، دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی وا

رودخانه ها، زیستگاه اصلی آبزیان هستند و در تولید مثل ماهیان به عنوان مسیر مهاجرت آنها به سوی مناطق تخم ریزی نقشی حیاتی ایفا می کنند. سد های انحرافی از جمله سازه های متقاطع ی هستند که مانع مهاجرت ماهی ها به بالادست می گردند. ماهی ها در فصول تخم ریزی، به طور غریزی در خلاف جهت جریان شنا می کنند تا خود را به محل هایی که از تخم تفریخ شده اند، برسانندکه برای این منظور، احداث سازه نردبان ماهی ضروری است. عوامل موثر در شنا کردن ماهی ها فقط به میدان سرعت و عمق آب و الگو ی جری ان محدود نگردیده و میزان آشفتگی جریان های متلاطم نی ز از جایگاه ویژه ای برخوردار است. محدوده سرعت های ماکزیمم رویه ای می تواند بعنوان یک مانع در سر راه حرکت ماهی ها باشد و مسیر حرکت آنها را مسدود نماید. در این مقاله از مدلFlow-3D به منظور شب یه سازی آشفتگی جریان و توزیع سرعت در نردبان ماهی استفاده شد تا بتوان ناحیه ها ی آرام و آشفته جر ی ان در استخرها ی راه ماه ی را بررسی کرد. نتایج نشان می دهند که ناح ی ه می انی استخرها و در نزدیک دیواره میانی بالادست، جریان سرعت کمتری دارد و بنابر این منطقه امنی برای استراحت و ادامه حرکت ماهی ها در زمان مهاجرت است.

آبزیان، سد های انحرافی، نردبان ماهی، مدلFlow-3D