روح اله احسانی - استادیار گروه عمران، دانشکده فنی و مهندسی، واحد بجنورد، دانشگاه آزاد اسلامی، بجنورد، ایران

محدودیت منابع آب کشور از یک سو و نیاز روزافزون به تولیدات کشاورزی از سوی دیگر توجه به مصرف بهینه آب کشاورزی را ضروری نموده است. اراضی کشاورزی تحت پوشش شبکه آبیاری و زهکشی تجن، از جمله مناطقی است که در سال های اخیر به دلیل عدم مدیریت صحیح در توزیع مصرف آب کشاورزی، دچار استفاده بی رویه از منابع آب زیرزمینی و شوری شده است. سیستم تحویل حجمی آب اولین گام برای کنترل مصارف آب است. در کشور ما در بیشتر شبکه های آبیاری کشور تحویل آب به مصرف کننده و در یافت آب بها متناسب با وسعت سطوح زیر کشت انواع محصولات، انجام میشود. به عبارت ساده تر تحویل آب به صورت هکتاری است. البته هر چند در این شبکه ها عموما برای تحویل آب برای هر هکتار محدودیتهای حجمی آب حاکم است، ولی معمولا کشاورزان آب بهای خود را به ازای مصرف هر متر مکعب پرداخت نمی نمایند. به همین دلیل دقت کنترل حجم آب تحویلی به مصرف کننده، از میزان بالایی برخوردار نیست و از سوی دیگر مصرف کنندگان نیز چون برای واحد حجم آب، پول پرداخت نمی کنند، اهمیت چندانی به کاهش آب مصرفی نمی دهند. بنابراین بازنگری سیستم تحویل آب به کشاورزان ضروری می باشد.

الگوی کشت، تحویل حجمی، نقطه تحویل، دریچه