امید نادری - دانشجوی دکتری، گروه محیط زیست، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه، ایران.
پرویز محمدی - دانشیار گروه بهداشت محیط، دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه، موسسه سلامت، مرکز تحقیقات آلاینده های محیطی سلامت، کرمانشاه، ایران.
نسرین چوبکار - دانشیار گروه شیلات، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه، ایران. (مسو.ول مکاتبات).
حسین نوروزی - استادیار گروه محیط زیست، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه، ایران.
سید احمد حسینی - استادیار گروه محیط زیست، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه، ایران.

زمینه و هدف: ترکیبات نفتی مضر در محیط های آبی خطرات مختلفی بر موجودات دریایی و نیز انسان دارد، حال با این تهدید آلودگی نفتی در منابع آبی کشور به ویژه دریای خزر چه نقاط قوت و ضعفی برای مقابله با این تهدید می­تواند وجود داشته باشد؟ هدف از انجام این پژوهش آشنایی با آلودگی نفتی و مشتقات آن و تبیین اولویت بندی راهبرد حفاظت از محیط زیست دریای خزر در مقابله با تهدیدات ناشی از آلودگی نفتی می باشد. روش بررسی: تجزیه و تحلیل قوت ضعف فرصت تهدید( SWOT) ابزاری مهم برای بررسی استراتژیک، تحلیل وضعیت و ارائه راه­حل­های مناسب برای دستیابی به بهترین پاسخ مدیریت زیست محیطی  است .بنابراین استراتژی اصلی این مطالعه استفاده از مدل SWOT به­عنوان ابزاری برای ارزیابی آلودگی نفتی دریای خزر می­باشد. یافته­ها: براساس نتایج، با اولویت­بندی استراتژیک در کل سهم آلودگی نفتی خزر، دو تهدید (روسیه و آذربایجان) و سه فرصت (قزاقستان، ترکمنستان و ایران) وجود دارد که مهمترین ضعف و تهدید موجود، در منابع رودخانه­ای و مهمترین توانمندی و فرصت در منابع شهری شناسایی شده است. بحث و نتیجه­گیری: آنچه که در تحقیقات یاد شده کمتر به آن پرداخت شده است بهره­گیری از تحلیل­های تشخیصی فرامرزی می­باشد زیرا این تحلیل­ها، به عنوان گزارش­های رسمی مورد تایید سازمان­های محیط­زیستی بین­المللی، می­توانند مبنایی برای ارزیابی­های دوره­ای قرار گیرد و براساس آن­ها به تعیین اولویت­بندی­های استراتژیک در مدیریت کنترل آلودگی­های حوزه خزر مبادرت شود.

آلودگی نفتی, دریای خزر, مدل SWOT, بهبود مدیریت زیست محیطی