مقایسه ارقام مختلف گندم و بررسی روابط بین صفات آن ها با استفاده از روش های آماری یک و چندمتغیره

به منظور تعیین مطلوب ترین صفات برای افزایش غیرمستقیم عملکرد ارقام مختلف گندم، آزمایشی با استفاده از ۵ رقم گندم شامل ارقام زاگرس، تجن، دوروم، کوهدشت و لاین N۸۱-۱۸ در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با ۴ تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان اجرا گردید. در این مطالعه شاخص های رشد (سطح برگ، سرعت رشد محصول، سرعت رشد نسبی و سرعت جذب خالص) و صفات تعداد پنجه، تعداد سنبله در بوته، تعداد دانه در سنبله، وزن سنبله، وزن هزاردانه عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت و عملکرد دانه مورد بررسی قرار گرفتند. بالاترین عملکرد دانه متعلق به لاین N۸۱-۱۸ بود. لاین N۸۱-۱۸ در مقایسه با سایر ارقام دارای بالاترین تعداد دانه در سنبله و وزن سنبله در بوته بود. نتایج همبستگی های ساده بیان گر آن بود که بین عملکرد دانه و شاخص برداشت همبستگی بالایی وجود داشت. نتایج تجزیه علیت صفات نشان داد که بیش ترین اثر مستقیم بر عملکرد دانه متعلق به وزن سنبله بود. از بین شاخص های رشد، بیش ترین اثر مستقیم منفی مربوط به شاخص سطح برگ بود. از آن جایی که همبستگی بین شاخص سطح برگ با عملکرد بیش ترین مقدار مثبت را داشت، می توان نتیجه گرفت که عوامل غیرمستقیم باعث این همبستگی شده است. همچنین همبستگی بین شاخص سطح برگ با وزن سنبله بیش ترین مقدار مثبت را دارا بود.  

Keywords:

اجزای عملکرد , تجزیه علیت , عملکرد دانه , گندم