علی اکبر جعفری - دانشیار گروه تاریخ دانشگاه، اصفهان، اصفهان ایران
شبنم السادات هاشمی فشارکی - دانشجوی دکتری تاریخ اسلام دانشگاه اصفهان، اصفهان ایران
سمیه سادات هاشمی فشارکی - دانش آموخته کارشناسی ارشد تاریخ اسلام دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

رسمیت مذهب تشیع در دوره صفویه موجب رواج تدریجی آداب و رسوم مذهبی تشیع به ویژه مراسم مربوط به شهادت و ولادت ائمه (ع) و اعیاد شیعی شد. عزاداری های مذهبی خاصه عزاداری شهادت امام حسین(ع) و یارانش بیشترین نمود را در این مناسک و مراسم داشت. اگر چه گزارش هایی از این موضوع در منابع تاریخی دوره صفویه وجود دارد اما سفرنامه های سیاحان اروپائی به دلیل توجه بیشتر و البته توام با نواقص و اشتباهاتی که دارند، نمونه های مناسبی برای پژوهش محسوب می شوند. تنوع و تفاوت ها همراه با اشتباهات آشکار آن ها از این موضوع توام با بازنمایی نظرات صرفا عوامانه و حتی ترکیب آن ها با نظرات شخصی خود موجب شده تا به رغم بازتاب این مراسم در گزارش های آن ها، بررسی و نقد این گزارش ها به عنوان هدف این پژوهش مورد توجه قرار گیرد. بر این اساس، سوال اصلی پژوهش این است که، مراسم عزاداری امام حسین(ع) و عاشورا چگونه در سفرنامه های سیاحان اروپایی در ایران عصر صفوی بازتاب یافته است؟ یافته های پژوهش که به شیوه مطالعه کتابخانه ای و مبتنی بر سفرنامه های ترجمه شده این سیاحان و به روش توصیفی - تحلیلی انجام شده، نشان می دهد آن ها ترسیمی ناقص و بدون درک درست و فهم صحیح از ماهیت قیام امام حسین(ع) و فلسفه برگزاری مراسم عزاداری امام حسین(ع) و عاشورا داشته اند.

امام حسین(ع), عاشورا, عزاداری مذهبی, سیاحان اروپایی, صفویه