سنجش جو ایمنی در محل کار: ساخت، روایی و پایایی پرسشنامه

آسیب های شغلی از مشکلات مهم سلامت عمومی است و حدودا سالانه بیش از ۳۰۰ هزار کارگر در جهان جان خود را به این علت از دست داده و خیلی بیش از این موارد دچار معلولیت می شوند. برای اندازه گیری جو ایمنی به عنوان یکی از عوامل مهم تاثیرگذار در وقوع حوادث شغلی، ابزار مناسبی وجود ندارد. هدف این مطالعه ساخت پرسشنامه جو ایمنی ایرانی و تایید روایی و پایایی آن بود.پرسشنامه ای ۳۱ سوالی پس از بررسی متون علمی و مشاوره با کارشناسان ایمنی و بهداشت حرفه ای تدوین شد و ۴۱۰ کارگر از بخش های مختلف صنعتی به پرسش های مربوط، پاسخ دادند. در نهایت پرسشنامه ای ۲۰ سوالی از ابزار اصلی استخراج شد. در این مطالعه از تحلیل عاملی اکتشافی و تجانس بین سوالات برای بررسی پایایی و روایی سازه ها استفاده شد و از مقایسه نمرات جو ایمنی میان گروه های مختلف از نظر سن، سابقه کار و سابقه تصادف برای تایید روایی افتراقی بهره گرفته شد. پرسشنامه جو ایمنی به ۷ عامل مختلف تقسیم شد: تعهد مدیریتی، ارتباطات درباره مسایل ایمنی، محیط ایمن، مسئولیت پذیری مدیران، درک خطر، رضایت شغلی و آگاهی و هشیاری نسبت به موضوعات ایمنی. این عامل ها ۵/۷۱ درصد از واریانس متغیر اصلی را توضیح می دادند. ضرایب مربوط به تجانس درونی سوالات رضایت بخش بود و در برخی شاخص های جو ایمنی میان طبقات از نظر سابقه کار و سابقه تصادف، تفاوت معنی داری مشاهده شد.تعهد مدیریتی، ارتباطات درباره مسایل ایمنی و محیط ایمن، عوامل مهمی در اندازه گیری جو ایمنی در کارگران بودند و در نهایت، این مطالعه نشان داد که اندازه گیری جو ایمنی با استفاده از ابزار ۲۰ سوالی در بین کارگران مورد اعتماد و معتبر است.

Keywords:

Safety climate , Reliability , Validity , Occupational injury , جو ایمنی , روایی , پایایی , آسیب شغلی