نابرابری در زایمان ایمن و عوامل مرتبط با آن در ایران

این مطالعه با هدف ارزیابی برابری در شاخص های زایمان ایمن (زایمان در محل مناسب، نوع زایمان و زایمان با کمک فرد مناسب) و برخی عوامل مرتبط با آن در ایران، طراحی شد. در این پژوهش توصیفی تحلیلی، با استفاده از داده های پیمایش سلامت و جمعیت شناسی (Demographic and Health Survey-DHS) که در سال ۱۳۷۹ در ایران انجام شد، ۱۷۹۹۱ زن متاهل ۴۹-۱۰ ساله ایرانی که طی ۲ سال قبل از انجام مطالعه DHS، زایمان کرده بودند، مورد بررسی قرار گرفتند. ارزیابی برابری با محاسبه Concentration index و دامنه اطمینان ۹۵% آن و رسم Concentration curve، انجام گرفت. بررسی عوامل مرتبط با وضعیت برابری در زایمان ایمن نیز از طریق رگرسیون لجستیک و با استفاده از متغیرهای سن، تحصیلات، شغل و محل سکونت (شهر یا روستا) مادر و وضعیت اقتصادی خانوار، انجام شد. یافته ها نشان دادند که Concentration index و دامنه اطمینان ۹۵% آن برای انجام زایمان در محل مناسب، نوع زایمان و وجود فرد مناسب برای کمک به زایمان به ترتیب عبارتند از: ( ۱۱۵/۰، ۱۰۷/۰) ۱۱۱/۰، ( ۰۹۵/۰-، ۱۰۵/۰-) ۱۰۰/۰- و (۰۹۹/۰-۰۹۱/۰) ۰۹۵/۰ که بیانگر نسبت بیشتر زایمان در محل مناسب و با کمک فرد مناسب در سطوح اقتصادی بالاتر و زایمان به روش طبیعی در سطوح اقتصادی پایین تر است. همچنین متغیرهای سن وتحصیلات مادر و سطح اقتصادی خانوار، با هر سه شاخص زایمان ایمن، ارتباط معنی داری داشتند و تحصیلات مادر در تمام موارد، مهم ترین عامل موثر بود.این مطالعه نشان داد که در شاخص های زایمان ایمن، در سطح کشور، تفاوت معنی داری میان وضعیت موجود با وضعیت برابری کامل به لحاظ اقتصادی، وجود دارد و عوامل اجتماعی اقتصادی، در ایجاد این نابرابری، سهیم هستند.

Keywords:

Delivery , Equality , Socioeconomic status , Iran , زایمان , برابری , وضعیت اقتصادی اجتماعی , ایران