سعید عبدالملکی - عضو هیئت علمی (مربی) گروه روانشناسی دانشگاه پیام نور

صاحبنظران حوزه ی توسعه به درک این واقعیت رسیده اندکه توسعه صرفا یک امر اقتصادی نیست. توسعه قبل از آنکه یک امر اقتصادی، سیاسی، فرهنگی یا اجتماعی باشد یک امر روانشناختی است. سرعت تغییرات جوامع در ابعاد گوناگون وابسته بهسرعت تغییرات در ویژگیهای نگرشی، ذهنی و رفتاری مردم این جوامع است. توسعه در دو بعد شناختی و رفتاری باید رخ دهد تا شاهد تولد یک انسان نوسازی شده و به تبع آن، جامعه نوسازی شده باشیم. بر این اساس توسعه ملی ازجمله توسعه اقتصادی، توسعه سیاسی، توسعه فرهنگی و اجتماعی و توسعه امنیتی دفاعی زمانی ایدئال و قابل دفاع است که افراد آن جامعه ازلحاظ شناختی و رفتاری توسعه یافته باشند. به عبارت بهتر، توسعه قبل از هر چیز از توسعه ذهنی، و روانی و رفتاری آغاز میشود. پیشرفت ذهن و عبور آن از سادگی به سوی پیچیدگی گام نخست در توسعه یابی است. شناخت هر فرد که شامل مجموعه باورها، عقایدو کارکردهای عالی ذهن همچون تفکرات، ادراکات، استدلال، حل مسئله، و تصمیم گیری است لازم است ازلحاظ کیفی توسعه پیدا کند تا به توسعه ملی امیدوار بود. توسعه شناختی به همراه خود توسعه رفتاری را به ارمغان می آورد و منجر به توسعه رفتار در راستای کنش های مثبت و بهینه میشود. ازاینرو یک کشور و جامعه زمانی توسعه پیدا میکند که باور به توسعه در ذهن افراد آن جامعه وجود داشته باشد و رفتار مردمان آن در جهت توسعه یافتگی گردش کند. در این مقاله تلاش شده است متغیرهای روانشناختی و نقش آنها در توسعه یافتگی و عدم توسعه ی جوامع تحلیل و بررسی شود.

روانشناسی، توسعه یافتگی، تغییر نگرش، رفتارهای ضد توسعه، توسعه ی ملی