سیدعبدالرحیم موسوی - دانشیار دانشگاه افسری امام علی (ع)، تهران، ایران.
فرهاد هادی نژاد - استادیار دانشگاه فرماندهی و ستاد آجا، تهران، ایران ( نویسنده مسئول). HadinejadFarhad@gmail.com

در یک تقسیم ­بندی کلی چابکی را می­ توان به دو بعد: سخت یا چابکی جسمی و نرم یا چابکی ذهنی تفکیک نمود. بررسی ادبیات موضوع و مطالعات گذشته نشان می ­دهد، مفهوم «چابکی ذهنی» علی رغم تاثیر بالای آن بر چابکی و بهره ­وری سازمانی، تاکنون مورد توجه جدی پژوهشگران علوم مدیریت و رفتار سازمانی قرار نگرفته است. لذا با توجه به خلا تحقیقاتی موجود و همچنین ماهیت جدید این مفهوم، تحقیق حاضر درصدد شناسایی و تعیین میزان اهمیت شاخص­ های تاثیرگذار چابکی ذهن در سازمان ­های نظامی است. برای این منظور از روش­های کیفی و کمی استفاده شده است. بدین شکل که در گام اول با کمک مطالعات اسنادی و کتابخانه ­ای شاخص­ های اولیه شناسایی گردیده و در گام دوم با تشکیل جلسات خبرگی و انجام مصاحبه، تلخیص و طبقه ­بندی گردیدند. در ادامه و در گام سوم تحقیق، شاخص­های بدست آمده با کمک روش دلفی فازی اعتبارسنجی و پالایش گردیدند. در نهایت با کمک روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی، میزان اهمیت و اوزان شاخص­ ها محاسبه گردید. در نتیجه تحقیق حاضر از منظر هدف در گروه تحقیقات کاربردی و از منظر روش در گروه تحقیقات توصیفی پیمایشی قرار دارد. در پایان، یازده شاخص تاثیرگذار در چابکی ذهن سازمان­ های نظامی در دو بخش «چابکی ذهن کارکنان» و «چابکی ذهن سازمان» شناسایی، وزن دهی و رتبه­ بندی گردیدند.

چابکی ذهن, دلفی فازی, فرآیند تحلیل سلسله مراتبی, سازمان های نظامی