محمدرضا عزیزی - دانشجوی دکتری تخصصی پژوهش هنر، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
پرستو محبی - عضو هیات علمی گروه پژوهش هنر، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران

بروس الیس بنسن در نظریە پدیدارشناختی خود با عنوان بداهە گفت و شنود موسیقایی به این مهم اشاره می کند که در خلق و اجرای اثر موسیقی، همواره بستری برای بداهه پردازی وجود دارد که آهنگساز، اجراگر و شنونده را وارد نوعی گفتمان می کند که همواره برهرگونه تبدیل و تعدیل بعدی گشوده است. او به روش پدیدارشناسی هرمنوتیک نظریه خود را در بستر موسیقی کلاسیک غرب و موسیقی جاز با نگاهی کلی به سنت ها و کاربست های موسیقایی طرح می نماید. هدف از انجام این پژوهش، تبیین مفاهیم مورد طرح بنسن در باب مفهوم بداهه از جمله هستی شناسی اثر موسیقی، اصالت و هویت اثر موسیقی بوده است. نظریه بداهە گفت و شنود موسیقایی یک نظریە پساساختار گراست و اساس موسیقی را بداهه معرفی می کند که همواره سرشتی تفسیری دارد. سنت و کاربست موسیقایی به مثابه یک جهان برای یک گفت و شنود در موسیقی دارای اهمیت اند. بنسن به جای نقش آهنگساز به عنوان تنها آفرینندە موسیقی، قطعە موسیقی را دارای هویتی سیال دانسته که همواره با اجراها و تفسیرهای اجراگر کارآزموده و آشنا به سنت و کاربست آن موسیقی به حیات خود ادامه می دهد. این قطعە موسیقی، که در جهان پدیداری موسیقی بههمراه اعضای دیگر سکنا میگزیند. همچنین لزوم مسئولیتپذیری اخلاقی هنرمندان موسیقی در مواجهه با «دیگری»، که می تواند سنت، اجراگران دیگر، شنوندگان و حتی آثار آهنگسازان دیگر باشد، مبحثی مهم در نظریە بنسن است که براین اساس، آهنگساز، اجراگر و شنونده ایدئال کسی است که به راستی آمادە روبهرو شدن با دیگری باشد و به موسیقی به عنوان یک موهبت نیازمند به بقا بنگرد. در این پژوهش که در ردە پژوهش های کیفی قرار می گیرد، روش تحقیق از منظر هدف، کاربردی و از منظر شیوە انجام، توصیفی تحلیلی بوده است. کلیە مطالب نیز به روش کتابخانه ای به دست آمده اند

بروس الیس بنسن، بداهە گفت و شنود موسیقایی، پدیدارشناسی