علیرضا رحمانی - دانشیار گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی
منیره عباسی - کارشناس بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی همدان

آهن چهارمین عنصر فراوان در پوسته زمین می باشدکه حضور مقادیر بیشتر از حد استاندارد آن در آب می تواند آثار نامطلوبی را در سیستم های آبرسانی ایجاد نماید. از جمله روشهای حذف آهن از آب می توان به روش تبادل یون و هوادهی اشاره نمود . امروزه توجه خاصی به استفاده از تکنولوژی های جایگزین در تصفیه آب شده است. پامیس یک سنگ آتشفشانی است که بدلیل قیمت پایین و سهولت دسترسی به آن در صنعت تصفیه آب و فاضلاب مورد توجه قرار گرفته است. هدف از انجام این پژوهش بکارگیری این سنگ جهت حذف یا کاهش آهن محلول در آب و عوامل موثر در انجام فرآیند بوده است. نمونه سنگ های مورد استفاده از معادن قروه همدان تهیه و بعد از سایز بندی آن توسط الک ابتدا با آب مقطر شسته و سپس با محلول آب نمک اشباع مجاور شد، بعد از این مرحله نمونه ها خشک و جهت انجام آزمایشات ذخیره گردید. در این تحقیق غلظت آهن در سه سطح 0/3 ، 1 ، 5 میلی گرم در لیتر تهیه و در مراحل جداگانه با دو سطح 10 و 20 گرم از سنگ پامیس و سه سطح ،3/5 pH و 7 و 10 در سیستم ناپیوسته مجاورت داده شد. غلظت آهن باقیمانده در هر مرحله از تحقیق با برداشت نمونه هر 10 دقیقه یکبار توسط روش اسپکتروفتومتری تعیین مقدار گردید. نتایج بدست آمده از آزمایشات نشان می دهد که میزان جذب با مقدار ماده جاذب و pH محلول رابطه مستقیم داشته و زمان به تعادل رسیدن واکنش حدود 50 دقیقه می باشد. همچنین در این روش سنگ آتشفشانی پامیس استفاده شده به عنوان جاذب مجددا قابل احیا و استفاده مجدد است.طبق یافته ها ی این پژوهش با توجه به دسترسی آسان و قیمت پایین این سنگ و راندمان بالای آن در فرآیند جذب و امکان احیا و استفاده مجدد از آن، بررسی امکان بکارگیری آن در تصفیه خانه های آب و فاضلاب جهت حذف آهن پیشنهاد می گردد.

تصفیه آب، حذف آهن، سنگ پامیس