فاطمه رسولی - بیکار
سرالله گالشی - استاد راهنما
همت الله پیردشتی - مشاور
ابراهیم زینلی - مشاور

به منظور بررسی اثر تنش غرقابی بر عملکرد و اجزای عملکرد کلزا(Brassica napus L.) رقم هایولا ۴۰۱ آزمایشی به صورت گلدانی در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، در قالب طرح پایه کاملا تصادفی با آرایش فاکتوریل، با دو عامل در سه تکرار در سال ۱۳۹۰-۱۳۸۹ انجام شد. غامل اول شامل مراحل نموی (گیاهچه ای، ساقه رفتن، گلدهی و پر شدن دانه) و عامل دوم مدت اعمال تنش غرقابی (۰، ۳، ۶ و ۹ روز) بود. برای کمی سازی اثر تنش غرقابی بر عملکرد و اجزای عملکرد کلزا از مدل زوال کاهشی و مدل خطی استفاده گردید نتایج نشان داد که بیشترین و کمترین میزان شیب کاهش تعداد دانه در مراحل گیاهچه ای و پر شدن دانه (۴۵/۱- و ۹۴/۰- در روز) به دست آمد. بیشترین و کمترین شیب کاهش عملکرد دانه در مراحل گلدهی و ساقه رفتن به ترتیب ۷۳/۱- و ۶/۰- در روز بود. همچنین بیشترین میزان عملکرد دانه در شاهد (۳/۱۵ گرم در بوته) و کمترین آن در تیمار ۹ روز غرقاب مرحله ی گلدهی (۵۳/۰ گرم در بوته) به دست آمد. بیشترین میزان پروتئین دانه در مرحله ی پر شدن دانه و ۳ روز غرقاب (۷/۲۸ %) و کمترین آن در مرحله ی گلدهی و ۶ روز غرقاب (۷/۱۷ %) مشاهده گردید. همچنین درصد روغن دانه در گستره ای از ۵/۴۷% در تیمار ۶ روز غرقاب مرحله ی ساقه رفتن تا ۱/۳۲ درصد در تیمار ۶ روز غرقاب مرحله ی گلدهی مشاهده گردید. تجزیه علیت داده ها بیانگر تاثیر زیاد مستقیم و غیر مستقیم عملکرد بیولوژیک بر عملکرد گیاه تحت تنش غرقابی بود.

اکسیژن, پروتئین دانه, روغن دانه, عملکرد بیولوژیک