فرشید قادری فر - استادیار گروه زراعت دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
افشین سلطانی - استاد گروه زراعت دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
حمیدرضا صادقی پور - دانشیار گروه زیست شناسی دانشگاه گلستان

زوال یک پدیده طبیعی است که در همه بذرها رخ می دهد و منجر به کاهش تدریجی قابلیت حیات بذر در طی انبارداری میگردد. در مطالعه حاضر روابط بین تجمع قندهای احیایی و غیر احیایی، مقدار پروتئین محلول، فعالیت آنزیمهای پالاینده گونههای اکسیژن فعال (کاتالاز و پراکسیداز) و زوال بذر در کدو تخم کاغذی بررسی شد. بذرهای این گیاه در دماهای ۳۵ و ۵۰ درجه سانتی گراد و رطوبت بذر ۵، ۸ و ۱۴ درصد به مدت ۲ و ۴ روز قرار گرفتند. با افزایش دما و رطوبت بذر، تجمع قندهای احیایی افزایش و مقدار پروتئین محلول و قندهای غیراحیایی کاهش یافت که بیانگر این موضوع است که زوال در بذر کدوتخمکاغذی با واکنشهای آمادوری و مایلارد همراه است. کاهش پروتئینهای محلول با افزایش هدایت الکتریکی همراه بود. علت افزایش هدایت الکتریکی غشاء ممکن است ناشی از برخی اختلالات در ترکیبات پروتئینهای غشاء در نتیجه واکنش گلیکوسیون غیرآنزیمی پروتئینها و آمینواسیدها با قندهای احیایی در واکنشهای آمادوری و مایلارد باشد. همچنین کاهش جوانهزنی با کاهش فعالیت آنزیمهای کاتالاز و پراکسیداز همراه بود که بیانگر کاهش کارایی سیستم آنتی اکسیدانت در حفاظت بذرها در مقابل گونههای اکسیژن فعال میباشد. به طور کلی نتایج بدست آمده از این تحقیق بیانگر این مطلب است که زوال در بذرهای کدو تخم کاغذی با تجمع قندهای احیایی و کاهش پروتئین محلول همراه است که حاکی از فعال شدن واکنشهای آمادوری و مایلارد در بذرهای کدو تخم کاغذی در طی زوال میباشد.

زوال, جوانه زنی, واکنش های آمادوری و مایلارد, پروتئین