فریده دهقان - دانشجوی کارشناسی ارشد ادبیات پایداری دانشگاه شاهد تهران

پارادوکس یا متناقض نما در واقع آوردن دو واژه یا دو معنی که به ظاهر متناقض و متضاد هستند.پارادوکس یا متناقض نما یکی از زیباترین وجذاب ترین آرایه های ادبی است که شاعر از این شگرد برای برجسته سازی و تاثیر بیشتر کلامش بر روی مخاطب سود می جوید.بیشترین کابرد متناقض نما که به آن پارادوکس هم می گویند در اشعار شاعران سبک هندی و به خصوص اشعار صائب وبیدل دهلوی است.این آرایه از مباحث زیبایی شناسی است که هرچند ساده به نظر می رسد اما ساختنش نیازمند توانایی و تسلط بسیار است و شاعران بسیاری تلاش کرده اند که دست به خلق این آرایه بزنند ولی متاسفانه تعداد کمی از آنها موفق بوده اند. تشخیص متناقض نما وتضاد ساده به نظر می رسد اما به علت نبود تعریف دقیق ومرز مشخص میان این دو در اکثر موارد اشتباه تشخیص داده می شوند.در این مقاله سعی شده است ضمن بیان وتوضیح آرایه ی متناقض نما به بررسی و تحلیل آن در اشعار سید حسن حسینی نیز بپردازیم.

متناقض نما،پارادوکس،زبان فارسی،سید حسن حسینی،شعر