راضیه موسوی خو - واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
زهره زرشناس - پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
آتوسا رستم بیک تفرشی - پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

زبان سغدی از زبانهای ایرانی میانهی شرقی ست که به سه گروه مانوی، بودایی و مسیحی تقسیم میشود. در این پژوهش به بررسی آرایش سازههای متن سغدی بودایی «وسنتره جاتکه» پرداخته شده است. تاکنون پژوهشی در باب ردهشناسی زبان سغدی بودایی صورت نگرفته است. این پژوهش از نوع توصیفی-تحلیلی و تحلیل ها از نوع کمی و کیفی است، گردآوری داده ها به روش کتابخانه ای است. چارچوب تحلیل، مولفه های تحلیل آرایش سازهی معرفی شده در دبیرمقدم (۱۳۹۲) و درایر (۱۹۹۲) است. از میان مجموع ۲۸ مولفهی معرفی شده در این آثار، ۱۵مولفهی وابسته به اسم بررسی شدهاند. بر مبنای نظریهی جهت انشعاب (BDT) برای زبانهای گوناگون میتوان دو وضعیت را متصور شد: راستانشعابی و چپانشعابی. پس از بررسی۲۹۱۲ جفت عنصر وابسته به اسم موجود در متن، مشخص شد که زبان سغدی بودایی بر اساس فرضیه ی جهت انشعاب، گرایش به چپ انشعابی بودن دارد. به طوری که در ۵ مولفه راست انشعابی یا هسته آغاز است و در ۸ مولفه چپ انشعابی یا هسته پایان است.

زبان سغدی بودایی, رده&rlm, شناسی, آرایش سازه, وسنتره جاتکه, جهت انشعاب