علی غنجال - دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله، پژوهشکده طب، رزمی مرکز تحقیقات بهداری
منیره متقی - دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله، پژوهشکده طب، رزمی مرکز تحقیقات بهداری
صدیقه میرهاشمی - دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله، پژوهشکده طب، رزمی مرکز تحقیقات بهداری
عبدالرضا دلاوری - دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله، پژوهشکده طب، رزمی مرکز تحقیقات بهداری

بحرانها، بلایا حوادث غیرمترقبه از عواملی هستند که امکان دارد ب ه وفور در زندگی جوامع انسانی اتفاق افتد و بر اساس وسعت و نقطه اثر و جوامع میزان تراکم جمعیتی انسانی درگیر آن ممکن است منجر به ایجاد فجایع و یا بلایای کوچک و بزرگ گردد . معمولاً در برخورد با بحرانها و بلایای عمومی یکی از قسمتهایی که ب ه عنوان نیر وی کمکی وارد عمل می گردد نیروهای نظـامی هستند که بر اساس نوع خدمات قابل ارائه خود به ایفاء نقش می پردازند . یک قسمت از نیروهای نظامی که معمـولاً در صـحنه حادثه حاضر می شود و به ایفاء نقش می پردازد بهداری نظـامی ( رزمـی ) مـی باشـد . بهـداری نظـامی بخـاطر مختـصات ویـژه و تواناییهای خاصی که دارد . معمولاً با سرعت عمل و قدرت مانور بیشتری در این صحنه ها می تواند داخـل گـردد . از جملـه ایـن مختصات و ویژگیها می توان به موارد ذیل اشاره نمود : -1 داشتن ماهیت ذاتی حضور در بحرانها . -2 داشتن سازمان لازم بـرای مداخله در امور بحرانی . -3 آمادگی حضور سریع این نیروها در صحنه سازی رزمـی . -4 داشـتن تجهیـزات و امکانـات موبایـل و سبک و ساده . -5 داشتن نظم و انضباط خاص ( مخصوصاً در چنین موقعیتهایی ). -6 دیدن آموزشهای لازم برخورد با مجروحین و مصدومین در سطوح مختلف . -7 امکان استقرار در محیط های چادری وغیر مسقفی ک ه در حین حوادث معمولاً دچار صـدمه شده اند . بهداری نظامی در شرایط بحران معمولاً بازوی کمکی بهداری غیر نظامی مـی باشـد ولـی در پـاره ای از حـوادث و بلایـا امکان دارد دارای نقش ویژه ای گردد مانند آنچه در حوادث و بلایای بیولوژیکی، شیمیایی و تروریستی اتفاق مـی افتـد . در ایـن موارد بخاطر وجود تجهیزات و تجربه زیاد نیروهای نظامی نقش حمایت کننده را ایفا می کند . زمینه های عمـده ای کـه بهـداری نظامی در بحرانها، حوادث و بلایا می تواند در آنها مشارکت داشته باشد عبارتند از : -1 امور بهداشـتی ( اعـم از بهداشـت محـیط، مواد غذایی و آشامیدنی، ض د عفونی محیط، واکسیناسیون و بیماریهای دیگر ). -2 تریاژ و امور درمانی ( بعنـوان انجـام اقـدامات اولیه فوری و در مواردی که امکانات اجازه دهد انجام اقدامات درمانی بعدی ). -3 انتقال مصدومین و مجروحین به مناطق امن تر و یا مناطق عقبه بوسیله تجهیزات انتقالی زمینی و هو ایی موجود در بهداری نظامی . -4 احداث و تجهیز مراکز درمانی سـبک و سیار معمولی و ویژه . -5 ثبت آمار و مجروحین، مصدومین و متوفیان ارجاع شده