محمدرضا عرب - دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی زاهدان ، دانشکده پزشکی ، گر
رمضان میرزایی - استادیار عضو هیات علمی گروه بهداشت حرفه ای دانشکده بهداشت و عضو مرکز تح
مهربد کریمی - دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی زاهدان ، دانشکده پزشکی ، گر
عباسعلی معین - دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی زاهدان ، دانشکده پزشکی ، گر

آلودگیهای متعدد موجود در هوای تنفسی محیط های کاری سبب اثرات مضری در بافت ریه شده وبیماریهای ریوی ناشی از کار را منجر می گردد. آلاینده های لحیم کاری نیز طیف وسیعی از گازها و بخارات فلزی را در بر می گیرند که می توانند در ایجاد بیماریهای ریوی-شغلی نقش مهمی داشته باشند. مهترین این آلاینده ها شامل فرمالدئید، قلع و سرب می باشند. مطالعات نشان داده است که اپی تلیوم تنفسی به عنوان اولین سد بیولوژیک در برابر این آلاینده ها از خود واکنش نشان می دهد. هدف از این مطالعه شناسایی تغییرات کمی حاصل از تاثیر این آلاینده ها در شرایط کنترل شده بر اپی تلیوم تنفسی نای در موش صحرایی بود. 48 سر موش صحرایی نر بالغ از نژاد Sprague Dawley به صورت تصادفی به دو گروه آزمایش (30= n ) و شاهد (18= n ) انتخاب شدند. موشها پس از سازش با شرایط استاندارد خانه حیوانات در گروه آزمایش به مدت 1 ساعت (ساعت 12 الی 13 ) تحت تاثیر آلاینده های لحیم کاری در اتاقکی از جنس پلی سی گلاس با حجم 83 % متر مکعب با شرایط ثابت لحیم کاری با سرعت 5 متر دقیقه قرار گرفتند. بطور روزانه هوای داخل اتاقک برای اندازه گیری فرمالدئید، قلع و سرب به دو روش متفاوت نمونه برداری می شد. حیوانات گروه آزمایش و شاهد با توجه به جدول زمانی به سه زیر گروه 2 ، 4 و 6 هفته ای تقسیم شدند و آنگاه در موعد مقرر با بیهوشی عمیق کشته شده و نمونه گیری از نای انجام شد . نمونه ها طبق روش معمول در بافت شناسی پاساژ داده شده و برشهای تهیه شده با رنگ آمیزی هما توکسیلن و ائوزین ، پس از کالیبراسیون میکروسکوپ نوری مورد مطالعه کمی قرار گرفتند. اطلاعات جمع آوری شده به کمک نرم افزار آماری SPSS با تست LSD مورد بررسی قرار گرفتند.نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که اختلاف ضخامت اپی تلیوم تنفسی در نای بین گروههای شاهد و آزمایش تمام گروههامعنی دار بود (000/0 > P ) همچنین اختلاف ضخامت در گروه آزمایش 6 هفته ای با گروه 2 هفته ای معنی داری بود (001/0 > P ) میزان فرمالدئید،قلع و سرب در هوای تنفسی به ترتیب به میزان mg/m3 193/0 ، mg/m3 35/0 ، mg/m3 3 بود. به نظر می رسد آلاینده های حاصل از لحیم کاری ضخامت اپی تلیوم تنفسی در نای را تغییر می دهند و این روند از یک الگوی افزایشی تبعیت می کند.

هیستو پا تولوژک ، موش صحرایی ، فیوم لحیم کاری