محمد رضا منصوری دانشور - دانشجوی دکترای اقلیم شناسی در برنامه ریزی محیطی، گروه جغرافیا و برنامه ریزی محیطی
سمیه رضایی - دانش آموخته کارشناسی ارشد ژئومورفولوژی در برنامه ریزی محیطی، گروه جغرافیا، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد مشهد، ایران

با وجود مطالعات گسترده­ی انجام شده درباره­ی پدیده های ژئومورفولوژی ایران، تا کنون بررسی گودال های برخوردی مورد توجه قرار نگرفته است. در این مقاله بر اساس روش های سنجش از دور و برداشت های میدانی، یک ساختار گودالی شکل در دشت سمسور در جنوب شرقی ایران مورد ارزیابی قرار گرفت که پیش از این توسط "منصوری دانشور و باقرزاده" در سال های ۲۰۱۱ و ۲۰۱۳ به عنوان یک گودال احتمالی حاصل از برخورد شهاب سنگی معرفی شده است. گودال زیروکی توسط "باراتوکس و همکاران" در سال ۲۰۱۲ به عنوان یک سایت دارای پتانسیل برخورد معرفی شده و در آگوست ۲۰۱۳ به عنوان تنها گودال برخوردی شهاب­سنگی امکان پذیر و قابل تایید در ایران در پایگاه تخصصی ساختارهای برخوردی جهان (دانشنامه مخاطرات طبیعی دانشگاه نووسی بیرسک، روسیه) ثبت گردید. اگر این گودال به عنوان گودال برخوردی تایید شود آنگاه اولین نمونه­ی در ایران و سومین نمونه آن درخاورمیانه پس از "وبار" در عربستان و "جبل وقف الصوان" در اردن خواهد بود. ارزیابی گودال زیروکی با استفاده از تفسیرهای سنجش از دور ژئومورفولوژیکی و در سطوح مختلف مطالعات توپوگرافی، ژئوفیزیک، زمین شناسی، و پتروگرافی به انجام رسیده است. مهم­ترین نتایج حاصل شده از این تحقیق نشان دهنده­ی ساختار واضح گودالی شکل با لبه های برآمده و توپوگرافی برجسته مرکزی می باشد. همچنین اطلاعات ژئوفیزیک به خوبی نشان دهنده­ی یک بی هنجاری ثقلی منفی و دایره ای شکل منطبق بر گودال است که آن را از پدیده های آذرینی و دیگر شکل­های فرسایشی متمایز می سازد.

ساختارهای برخوردی, ژئومورفولوژی, بی هنجاری ثقلی, شهاب سنگ, گودال زیروکی