محمد رضا منصوری دانشور - دانشجوی دکترای اقلیم شناسی در برنامه ریزی محیطی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران
علی اصغر برهمن - کارشناسی ارشد مدیریت اجرایی، مرکز آموزش مدیریت استان خراسان رضوی، ایران
پرویز منصوری دانشور - ۳دانشجوی دکترای زمین شناسی (رسوب شناسی)، گروه زمین شناسی، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران

مدل ابر زلزله بر اساس فعالیت های تجربی و تحقیقاتی «ژونگهائو شو» در سال ۲۰۰۴ ارائه شده است و طبق پیش بینی های وی برای سازمان زمین شناسی آمریکا در سال های ۲۰۰۳-۱۹۹۴ این مدل با احتمال بیش از ۷۲ درصد، کارایی خود را ثابت کرده است. این در حالی است که در کشورمان تا کنون ارزیابی علمی و دقیقی از این مدل تجربی ارائه نشده است. هدف اصلی تحقیق حاضر ارزیابی مدل ابر زلزله برای پیش بینی تعداد دفعات رویداد زلزله در طی یک بازه زمانی محدود است. برای این منظور تعداد دفعات رویداد زلزله با بزرگای بیشتر از ۲.۵ ریشتر در گستره سرزمینی ایران مورد توجه قرار گرفت. برای تشکیل بانک اطلاعاتی از دو مرجع استفاده شد: یکی مجموعه تصاویر ماهواره ای هواشناسی با سری زمانی نیم ساعته برای ماه های اکتبر، نوامبر و دسامبر ۲۰۰۹ که توسط اداره کل هواشناسی استان خراسان رضوی در اختیار قرار گرفت و دیگری بولتن زلزله شناسی و کاتالوگ زمین لرزه های ایران در سه ماهه چهارم سال ۲۰۰۹ که توسط شبکه ملی لرزه نگاری باند پهن ایران زیر نظر پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله تهیه شده است. ابتدا ابرهای زلزله بر روی تصاویر ماهواره ای هواشناسی در بازه زمانی مورد نظر تعیین شدند. تعداد این ابرهای زلزله در نقشه شبکه بندی ایران با ابعاد پیکسلی ۲×۲ درجه بر پایه مختصات ریاضی WGS و در برنامه GIS ژئورفرنس شدند. در نهایت پس از انطباق تعداد زلزله های به وقوع پیوسته در پیکسل های متناظر، نرخ همبستگی تراکم ابرهای زلزله با تعداد زمین لزره ها، معناداری مطلوبی به میزان ۰.۸۳۷ و R۲معادل ۰.۷ را نشان داد. همچنین یافته های این تحقیق نشان داد که مدل ابر زلزله توانایی پیش بینی ۶۹% از کل زلزله های بزرگتر از ۲.۵ ریشتر را برای ایران در بازه زمانی مورد تحقیق دارد.

ابر زلزله, پیش بینی, تصاویر ماهواره ای, سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS), نرخ همبستگی