محمدحسن محمودیان - عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی قم
حسن ایزانلو - عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی قم
احمدرضا یاری - عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی قم
محمدعلی ززولی - عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی مازندران

با توجه به پیشرفت علم و کشف اثرات درمانی پرتوها در تشخیص و درمان بسیاری از بیماریها ، لازمه استفاده صحیح این پرتو ها بر کسی پوشیده نیست . درصورت عدم استفاده صحیح ، این پرتو ها می توانند با عث بروز صدمات و خسارات جبران ناپذیری گردند .هدف این پژوهش بررسی وضعیت بهداشتی و ایمنی مراکز رادیولوژیو پزشکی هسته ای قم در سال 1386 است. این تحقیق از جمله تحقیقات توصیفی مقطعی بوده که در آن کلیه مراکز رادیولوژی موجود در بیمارستانهای دولتی و همچنین مراکز پزشکی شهر قم مورد مطالعه قرار گرفتند. در شهر قم 14 مرکز رادیولوژی بیمارستانی و دو مرکز پزشکی هسته ای وجود دارد. بااستفاده از استانداردهای وضع شده از سوی وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی بخشهای مختلف مراکز رادیولوژی مورد بازدید قرار گرفته و پس از مقایسه با استانداردهای موجود نتایج آن مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. مراکزرادیولوژی نیز از اهمیت اتاق اشعه ، تاریکخانه و اتاق منترل مورد پایش قرار گرفتند. نتایج نشان داد که از 14 مرکز رادیولوژی مورد بررسی ، اتاق اشعه در 12 مرکز (85/7%) فاقد وضعیت مطلوب بهداشتی بودند. همچنین 13 مرکز دارای اتاق اشعه سرب کوبی شده بر اساس قوانین موجود بوده و 7 مرکز سیستم تهویه مناسب بوده اند. همچنین د ر6 مرکز سرویس بهداشتی برای مراجعین وجود ندارد.سیستم دفع فاضلاب مناسب در همه مراکز وجود داشته که فاضلاب تولید شده از دستگاههای ظهور فیلم از طریق آن دفع می گردد. متاسفانه در هیچ یک از مراکز رادیولوژی دستکش سربی وجود ندارد و درغالب موارد از پیش بند سربی استفاده نمیکردد. با توجه به نتایج این تحقیق مشاهده می شود که کمترین مقدار رعایت موازین ایمنی مربوط به عدم استفاده از حفاظت های سربی در خصوص ایمنی مراجعین می باشد که می توان دلیل عمده آن را به عدم آموزش پرتوکاران و سهل انگاری آنهامرتبط نیست. از نظر بهداشتی و ساختمانی بجز واحد رادیولوژی موجود در بیمارستان کودکان و واحد جدید التاسیس بیمارستان حضرت معصومه (س) ، دیگر واحدها در وضعیت مطلوبی قرار ندارند. در دو مرکز پزشکی هسته ای موجود در شهر قم ، هیچ نظارتی بر عدم ممانعت از رفت و آمد افراد دریافت کننده مواد رادیو اکتیو و همران وجود ندارد و اتاق پسماند در هر دو مرکز دارای مشکلات بهداشتی و ایمنی می باشد.

پرتوها ، پزشکی هسته ای ، رادیولوژی ، وضعیت بهداشتی ، موازین ایمنی