موسی عابدینی - Mohaghegh Ardabili University

 با توجه به گسترش چشمگیر سازند­های سطحی و زمین شناسی حساس به عوامل فرسایش خطی و دخالت شدید انسان­ها، فرسایش خندقی یکی از عوامل مهم در اتلاف خاک­های سطح الارضی حوضه هرزند­چای است. به دلیل اهمیت موضوع فرسایش خندقی در حوضه مذکور ۳۵ نمونه از خندق­های حوضه در کارهای میدانی انتخاب شد و برخی از ابعاد آنها مانند طول، عرض، عمق شیب متوسط خندق­ ها مورفومتری گردید. سپس اقدام به تعیین روابط همبستگی پارامترها از طریق رگرسیون خطی و تجزیه و تحلیل اثر­گذاری آنها به همدیگر شد. برای تعیین و ارریابی میزان استعداد حوضه به فرسایش خطی به ویژه خندقی از شاخص­های نوسان رطوبت خاک (Ws) و ضریب هیدروترمال ،(ET) و هم­چنین میزان (pH) و هدایت الکتریسته (Ec)خاک­های حوضه بعد از  نمونه برداری تعیین شد. مقادیر منفی  نوسان رطوبت خاک(Ws)  به غیر از ماههای دی، بهمن، اسفند، سایر ماه­های سال نشان دهنده استعداد بالای فرسایش خندقی است. مقادیر ضریب هیدروترمال ۲.۵۲۴  پ.هاش و هدایت الکتریسته نمونه­ ها به­ ترتیب بین ۶/۳ تا ۸/۲ نشانگر استعداد خاک­ها به فرسایش خطی هستند. در مجموع متوسط فرسایش ­زائی باران حوضه برحسب تن در هکتار در سال با توجه به نتایج فرمول­ های مذکور ton.hec.y۲۰۱/۰۵ و مجموع کل فرسایش سالانه خاک در حوضه  ۴۱۱۲۱۵۲۵ تن و برای هر هکتار ۲۹۱ تن برآورد شد. نتایج تحقیق نشانگر میزان بالای فرسایش خاک و توسعه خندق­ ها در حوضه مورد تحقیق است. در نهایت پیشنهادهایی جهت کاهش و کنترل فرسایش خاک و به ویژه خندقی ارائه شد.  

Erosivety indexes, Gully erosion, Harzand Chai watershed, Liner regression, morphometric, Sediment yield, تولید رسوب, حوضه هرزند­چای, شاخص ­های فرسایندگی, فرسایش خندقی, مورفومتری و رگرسیون خطی