دیمن کاشفی دوست - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران
عیسی ابراهیم زاده - استاد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران
میرنجف موسوی - استاد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

ارزیابی توان اکولوژیک بخشی از فرآیند آمایش سرزمین است که براساس آن ظرفیت هر منطقه در راستای کاربری­های خاص ارزیابی و براساس مولفه­های علمی، میزان توان منطقه تعیین و درجه­بندی می­گردد. در این رویکرد توان اکولوژیک، فعالیت­های انسانی در پهنه سرزمینی را در راستای قابلیت و استعداد هر منطقه در پی نیل به توسعه پایدار هموار می­کند. از این منظر هدف از این پژوهش ارزیابی توان اکولوژیکی کاربری کشاورزی در استان آذربایجان غربی است. این پژوهش ازلحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش شناسی توصیفی- تحلیلی است. جهت انجام این پژوهش با استفاده از لایه­های اطلاعاتی و در محیط نرم­افزار GIS عوامل موثر در ارزیابی توان اکولوژیکی تعیین، وزن­دهی، ارزش­گذاری و لایه­های حاصل از آن ها ترسیم شد و درنهایت اقدام به تهیه نقشه توان اکولوژیکی حوزه مذکور گردید. نتایج حاصل از تحلیل یافته­ها بیانگر تفاوت در توان اکولوژیکی شهرستان­های استان است. به­طوری­که در زمینه توان اکولوژیک­ کشاورزی؛ شهرستان­های ارومیه، خوی، نقده، میاندوآب دارای بیشترین توان بوده که این برتری بیشتر به دلیل قرارگیری درشیب، خاک­مرغوب، دما و بارندگی مناسب و فرسایش­پذیری کم خاک است. در مقابل شهرستان­های سردشت و چالدران کمترین توان را در این زمینه دارند؛ زیرا شهر سردشت به دلیل شیب زیاد و کوهستانی بودن، ارتفاعات صعب­العبور و زمین­های دره­ای و غیر مسطح، پوشش گیاهی جنگلی، دمای هوای پایین و تعداد زیاد روزهای یخبندان و شهرستان چالدران به دلیل فرسایش­پذیری زیاد و وجود مراتع فراوان، اراضی کوهستانی و بارش کمتر نسبت به سایر شهرستان­های استان توان کشاورزی پایین­تری دارند.

توان اکولوژیک, توسعه منطقه ای, کشاورزی, آذربایجان غربی