بهینه سازی آزمایشگاهی به روش سطح-پاسخ در استخراج آنتوسیانین از گلبرگ زعفران با استفاده از حلال اسید سیتریک

گلبرگ زعفران به عنوان یکی از منابع سرشار از آنتوسیانین شناخته می شود. با توجه به ماهیت ضایعاتی این بافت گیاهی در حال حاضر و آمار تولید قابل توجه این گیاه و مصرف بالای آنتوسیانین به عنوان رنگ خوراکی مجاز در کشور ایران، می توان استخراج صنعتی آن را مد نظر قرار داد. در این پژوهش برای اولین بار با رویکردی صنعتی (تعیین پارامترها با درنظر گرفتن استخراج صنعتی) شرایط استخراج آنتوسیانین منومری از گلبرگ زعفران با استفاده از تک حلال اسید سیتریک مورد بررسی قرار گرفته است. از جمله دلایل این انتخاب برای جایگزین سایر حلال های مورد بررسی قرار گرفته مطالعات پیشین، می توان به دردسترس و مجاز بودن مصرف این ماده در صنعت غذایی اشاره کرد. متغیرهای نسبت حلال به بافت گیاهی خشک در بازه ۱۰ الی ۶۰ میلی لیتر بر گرم، دمای استخراج در بازه ۲۵ الی ۳۵ درجه سانتی گراد، درصد غلظت حلال در بازه ۵ الی ۲۰ و زمان استخراج ۲ الی ۱۲۰ دقیقه برای انجام آزمایش ها در نظر گرفته شدند. جهت بدست آوردن بهترین شرایط استخراج آنتوسیانین از گلبرگ زعفران، مدل بدست آمده از روش سطح-پاسخ مورد بهینه سازی قرار گرفت. با توجه به ضرایب بدست آمده، نسبت حلال به گلبرگ، شاخص ترین متغیر استخراج شناخته شد. نسبت حلال به گلبرگ ۱۰ میلی لیتر بر گرم، درصد غلظت حلال ۰۴/۵، دمای استخراج ۲۵ درجه سانتی گراد و زمان استخراج ۵۵۵/۱۷۹ دقیقه به عنوان شرایط بهینه استخراج تعیین شدند. برای بهینه سازی، زمان استخراج تا ۱۸۰ دقیقه درنظر گرفته شد. پیش بینی مدل نیز از میزان آنتوسیانین استخراجی در زمان بهینه ۹۴۴/۶۸۸ میلی گرم بر لیتر بود.

Keywords:

آنتوسیانین , استخراج , روش سطح-پاسخ , گلبرگ زعفران , اسید سیتریک