سیده حوریه فلاح - مربی دانشگاه علوم پزشکی سمنان دانشکده بهداشت دامغان
نرگس کلانتری - استادیار دانشگاه علوم پزشکی بابل
سید محمود مهدی نیا - کارشناس ارشد بهداشت محیط دانشکده بهداشت دامغان
ندا طاهری روز بهانی - کارشناس بهداشت محیط دانشکده بهداشت

کمبود ید یکی از مهم ترین عوامل تهدید کننده سلامت بشر می باشد که از ابتدایی ترین مرحله حیات، زندگی انسان را با خطراتی جبران ناپذیر مواجعه نماید که پس از ابتلا راهی برای نجات از آن وجود ندارد. هدف از این مطالعه بررسی تاثیر عوامل رطوبت و نور بر میزان پایداری ید در نمک های یددار و مقایسه آن با میزان استاندارد می باشد. در این مطالعه توصیفی - تحلیلی دوازده نمونه نمک توزیع شده در شهر دامغان بصورت تصادفی انتخاب شد. تمام آزمایش ها در آزمایشگاه شیمی دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی دامغان انجام شد. برای سنجش ید از روش تیتراسیون بر اساس متد فارماکوپه بریتانیا استفاده گردید. در این بررسی میزان ده گرم از انواع نمک های تصفیه شده و تصفیه نشده در شرایط نور ؛ تاریکی ؛ رطوبت و عدم رطوبت به مدت دو ماه نگهداری وبطورهفتگی مورد آزمایش قرار گرفتند. تحلیل آماری نتایج به روش T paired و ANOVA توسط نرم افزار SPSS انجام شد. نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که کاهش ید در تمام نمونه ها مشاهده شد و میزان ناپایداری آن در نمک های تصفیه شده درمقابل نور ؛ تاریکی ؛ رطوبت و عدم رطوبت به ترتیب 2/2 و 1/5 و 4/1 و 2/1 میلیگرم در لیتر می باشد. همچنین میزان کاهش ید در نمک های تصفیه نشده درمقابل نور ؛ تاریکی ؛ رطوبت و عدم رطوبت به ترتیب 3/4 و 2/1 و 5/35 و 2/6 میلیگرم در لیتر می باشد. علیرغم کاهش ید؛ میزان آن در حد قابل قبول ( ppm 50-30 ) قرار داشت. یافته های این پژوهش نشان می دهد که میزان پایداری ید موجود در نمک های ید دار در برابر تاریکی بیشتر از نور بوده ( 0/09 > p ) وهمچنین در نمکهای تصفیه شده نسبت به انواع تصفیه نشده نیز بیشتر می باشد ( 0/28 > p ) . از طرفی پایداری ید در برابر رطوبت نسبت به عدم رطوبت کمتر ( 0/006 > p ) و این پایداری در نمکهای تصفیه نشده نسبت نوع تصفیه شده کمتر می باشد ( 0/28 > p ) . همچنین میزان پایداری ید در برابر نور بیشتر از پایداری آن در برابر رطوبت بود ( 0/05 > p )

ید، نمک ید دار، نور، رطوبت