سمیه پورپیرعلی - استادیار، دانشکده علوم و فناوری های نوین زیستی، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران
احمدرضا هنرجو - دانشجوی کارشناسی، دانشکده علوم و فناوری های نوین زیستی، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران
سارا رمضانی - دانشجوی کارشناسی، دانشکده علوم و فناوری های نوین زیستی، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران
ساجده زهرا سعیدی - دانشجوی کارشناسی، دانشکده علوم و فناوری های نوین زیستی، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران
مهران توکلی - دانشجوی کارشناسی، دانشکده علوم و فناوری های نوین زیستی، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران

از ابتدای قرن حاضر، بتا کروناویروس ها باعث شیوع سه بیماری مشترک بین انسان و دام شده اند. با این حال، در حال حاضر اطلاعات کمی در مورد بیولوژی SARS-CoV-۲ ،که در اواخر سال ۲۰۱۹ پدیدار شده، وجود دارد. به ویژه روشهای تشخیص و درمان این بیماری همچنان در حال تغییر و بهبود میباشند. در این مقاله سعی بر آن شده تا با بررسی مظالعات انجام شده به یک جمع بندی در خصوص نقش miRNA ها در تشخیص و درمان این بیماری همه گیر دست یابیم.ویروس SARS-CoV-۲ متعلق به گونه کروناویروس مرتبط با سندرم فوق حاد تنفسی است. این ویروس در درجه اول ریه ها، عروق و سیستم ایمنی را هدف قرار می دهد و مرحله اولیه تکثیر ویروس، اتصال به سطح سلول های تنفسی با واسطه پروتئین ویروسی اسپایک(S) است.miRNA ها RNA های کوچکی با طول ۱۵ تا ۲۴ نوکلئوتید میباشند که نقش اساسی در فرایندهای مختلف زیستی ایفا می کنند. اخیرا miRNA ها به عنوان تعدیل کننده های بیماری های ویروسی شناخته شده اند که می توانند با هدف قرار دادن RNA های میزبان یا ویروس در طی بیماری، باعث سرکوب بیان ژن ها شوند.مکانیسم های زیادی وجود دارند که در طی آن miRNA های میزبان می توانند روی فرایند ترجمه و همانندسازی ویروس تاثیر بگذارند. برای مثال بررسیهای in silico نشان داده که پروتئین E ویروس توسط یک miRNA انسانی به نام has_miR_۳۶۷۲هدف قرار می گیرد. از طرفی بسیاری از فرایند های زیستی انسان می توانند تحت تاثیر miRNA های ویروسی قرار بگیرند که از میان آنها رونویسی می تواند یکی از اهداف اصلی ویروس باشد.یکی دیگر از کاربردهای miRNA بعنوان نشانگر های زیستی غیر تهاجمی است که میتواند برای تشخیص Covid-۱۹ عمل کند. به عنوان مثال miR۲۹a_۳p و miR۱۴۶a_۳p برای تشخیص بیماری Covid-۱۹ به کار رود. همچنین miR_۱۵۵_۵p و miR۲۹a_۳pوmiR ۱۴۶_۳p می توانند برا تشخیص عفونت ناشی از SARS-CoV-۲ از سایر عفونت های مانند آنفولانزاراینو ویروس ها و سایر کرونا ویروس ها عمل کنند.علیرغم جهش بالای درژن هایORF و S اهداف miRNA ممکن است حفظ شود و به عنوان ابزار ضد ویروسی طبیعی عمل کنند، به همین دلیل مطالعات miRNA از اهمیت بالایی برخوردارند. با این وجود، از آنجایی که بسیاری از اهداف miRNA توسط آنالیزهای کامپیوتری بدست آمده است، و با در نظر گرفتن شیوع انواع مختلف کروناویروس در فواصل چند ساله، بررسیهای بعدی در محیط آزمایشگاهی برای تایید و یافتن روشهای عملی و واقعی درمانی نیاز میباشد. به ویژه، یافتن اهداف مشترک شامل ژنهای و توالیهای مشترک در ویروسهای خانواده کرونا که میتوانند توسط miRNA های میزبان هدف قرار گیرند و چه miRNA های ویروسهای خانواده کرونا که میتوانند اهداف انسانی مشترک داشته باشند، میتواند انقلابی در این حوزه ایجاد کند.

SARS-CoV-۲، miRNA، E Protein, has- miR-۳۶۷۲