امیر رضا سوری - دکتری اقتصاد و استادیار موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی
مهدی محرمی - دانشجوی دکتری اقتصاد و پژوهشگر موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی

چکیدهبا توجه به روند رو به رشد تجارت ایران با کشورهای CIS در کالاهای محصولات سرامیکی و مصنوعات شیشه­ای و به منظور آگاهی سیاست گذار از مهم ترین عوامل موثر بر تجارت ایران با کشورهای موردبررسی، در این مقاله سعی شده است با استفاده از داده­های تلفیقی سال­های ۲۰۱۹-۲۰۰۹ و بر اساس مدل جاذبه، پتانسیل تجارت ایران با کشورهای گروه CIS به تفکیک گروه­های HS۶۸ (محصولات سرامیک، شیشه و مصنوعات از شیشه)، HS۶۹ (محصولات سرامیکی) و HS۷۰ (شیشه و مصنوعات شیشه­ای) بررسی شود. تجزیه وتحلیل اطلاعات مرتبط با کشورهای طرف تجاری نشان داد که بزرگ ترین شریک تجاری ایران در گروه کالایی HS۶۸ کشورهای قزاقستان، آذربایجان و روسیه و در گروه کالایی HS۶۹ و HS۷۰ کشورهای آذربایجان، ارمنستان، قزاقستان و روسیه می­باشند. نتایج برآورد نشان داد که قدرت توضیح­دهندگی مدل برای هر سه گروه کالایی با استفاده از روش­های حداقل مربعات معمولی، اثرات ثابت و اثرات تصادفی بالا بوده و متغیرهای اندازه و ابعاد اقتصادی تاثیر مثبت و معنی­دار و عدم توازن تجاری و مسافت تاثیر منفی و معنی­داری بر جریان تجاری کشورهای گروه CIS داشته­اند.

مدل جاذبه, محصولات سرامیکی و مصنوعات شیشه ای, CIS, پتانسیل تجاری, تجارت بین الملل