ارزیابی و مقایسه الگوی مصرف مواد غذایی و نمایه توده بدنی پسران نوجوان شهری و روستایی شهرستان زرین شهر, سال تحصیلی ۸۱-۱۳۸۰

مطالعه حاضر با هدف تعیین و مقایسه شاخص های تن سنجی و دریافت های غذایی نوجوانان پسر روستایی با همتایان خود در مناطق شهری شهرستان زرین شهر از توابع اصفهان صورت گرفت. در این بررسی مقطعی ۳۴۸ پسر نوجوان دبیرستانی ۱۶-۱۴ سال به روش نمونه گیری طبقه ای و به صورت تصادفی انتخاب شدند. اطلاعات جمعیت شناختی و فعالیت بدنی و نیز شاخص های تن سنجی اندازه گیری و ثبت شده و شاخص توده بدنی (Body Mass Index-BMI) محاسبه گردید. ارزیابی دریافت های غذایی با استفاده از یادآمد ۲۴ ساعته خوراک برای دو روز متوالی و بسامد خوراک ۳ ماهه صورت گرفت. شیوع لاغری، اضافه وزن و چاقی در نوجوانان ۱۴ساله به ترتیب ( ۱۲، ۷ و ۸ درصد)، ۱۵ ساله ( ۵، ۵ و ۶ درصد) و ۱۶ ساله (۸، ۴ و ۱ درصد) بود. از نظر الگوی مصرف، میزان مصرف لبنیات در نوجوانان شهری صنعتی نسبت به منطقه روستایی بیشتر و میزان مصرف نان در آنها کمتر است (به ترتیب ۱۲۴±۲۴۱ در مقابل gr/d ۲۱۹±۱۳۷ و ۰۵/۰>P و ۹۶±۲۵۱ در مقابل gr/d ۲۶۴±۱۱۱ و ۰۵/۰>P). میزان دریافت انرژی، چربی، پروتئین، ویتامین های A، B۱ و C در نوجوانان منطقه شهری صنعتی بیشتر از روستایی بود (۰۵/۰>P). نوجوانان منطقه شهری صنعتی و غیرصنعتی درصد بیشتری از انرژی خود را در میان وعده صبح نسبت به همتایان روستایی خود دریافت می کنند (۵/۳±۱/۱۶ و ۴/۲±۴/۱۷ در مقابل ۴/۱±۵/۱۳ درصد، ۰۵/۰>P). علی رغم تاثیر عوامل اقتصادی اجتماعی و شهرنشینی بر شیوع چاقی و الگوی مصرف غذاهای چرب و پرانرژی، هنوز هم مشکل کم وزنی در نوجوانان زرین شهر در مقایسه با سایر کشور وجود دارد و لذا مطالعه حاضر لزوم توجه به این گروه سنی جهت بهبود وضع تغذیه آنان و رفع مشکل کم وزنی بویژه در مناطق روستایی و بهبود الگوی غذای مصرفی بویژه در نوجوانان مناطق شهری را پیشنهاد می کند.

Keywords:

Adolescent nutrition , Obesity , Food habits , BMI , تغذیه نوجوانان , عادات غذایی , چاقی , نمایه توده بدن