سابقه معاینات چشم پزشکی در جمعیت شهر تهران

این مطالعه با هدف بررسی سابقه معاینه چشم پزشکی در جمعیت تهران به عنوان معیاری برای میزان بهره گیری از خدمات چشم پزشکی موجود و بعضی از عوامل موثر بر آن طراحی و اجرا گردید. برای انجام مطالعه با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی، ۶۴۹۷ نمونه از جمعیت شهر تهران انتخاب شده و با مراجعه به در منازل، نمونه ها جهت انجام معاینات کامل چشم پزشکی و مصاحبه، به کلینیکی در تهران دعوت شدند. تمامی شرکت کنندگان در مطالعه، تحت معاینات کامل چشم پزشکی و مصاحبه قرار گرفتند. در مصاحبه، علاوه بر مشخصات جمعیتی، سوابق پزشکی و چشم پزشکی، سابقه معاینه چشم پزشکی و زمان آخرین معاینه آنها سوال شد. از میان نمونه های انتخاب شده، ۴۵۶۵ نفر در مطالعه شرکت کرده (میزان پاسخ برابر با ۳/۷۰ درصد) و تحت معاینه و مصاحبه قرار گرفتند. ۷/۳۴ درصد افراد هرگز توسط چشم پزشک یا اپتومتر معاینه نشده بودند و ۲/۴۳ درصد طی پنج سال اخیر، سابقه معاینه چشم پزشکی نداشتند. تحلیل رگرسیون لجستیک چند متغیره نشان داد که مردان (۳۰/۱=OR)، جوان ترها (۹۸/۰=OR برای هر سال افزایش سن) و افراد با تحصیلات کمتر (۹۳/۰=OR برای هر سال افزایش سنوات تحصیلی)، بیشتر از سایرین سابقه عدم معاینه چشم پزشکی را ذکر کرده بودند. همچنین شرکت کنندگان با اختلال بینایی، سابقه عدم معاینه پزشکی کمتری داشتند (۴۱/۰=OR). با عنایت به نتایج به دست آمده می توان ملاحظه نمود که نسبت قابل توجهی از جامعه تحت مطالعه، از خدمات مراقبت چشم بهره نگرفته اند. به طوری که در گروه های در معرض خطر و نیازمند به معاینه نیز، نسبت بالایی سابقه معاینه چشم پزشکی نداشته اند. همچنین مطالعه حاضر گروه های با بهره مندی کمتر را مشخص کرد و نشان داد که نسبت بالایی از افراد دچار اختلال بینایی و نیازمند به خدمات چشم پزشکی، بهره لازم را از این خدمات نمی برند.

Keywords:

Eye visit , Eye care utilization , Health system , معاینه چشم پزشکی , بهره گیری از خدمات بهداشتی , سیستم بهداشتی