رقیه رحیمی - Dept. of Plant Prot. , Faculty of Agric., Vali-e-Asr Univ. of Rafsanjan, Rafsanjan, Iran.
کامران مهدیان - Dept. of Plant Prot. , Faculty of Agric., Vali-e-Asr Univ. of Rafsanjan, Rafsanjan, Iran.
شهناز شهیدی نوقابی - Dept. of Plant Prot. , Faculty of Agric., Vali-e-Asr Univ. of Rafsanjan, Rafsanjan, Iran.

شته جالیز Aphis gossypii Glover (Hem.: Aphididae) یکی از آفات مهم سبزی ها و گیاهان زینتی در گلخانه ها می باشد. مشکلات متعدد ایجاد شده در اثر مصرف زیاد سموم شیمیایی برای کنترل این آفت، ضرورت استفاده از سایر روش های مدیریت، از جمله کنترل بیولوژیک، را ایجاب می کند. کفشدوزک Coccinula elegantula Weise (Col.: Coccinellidae) به عنوان یکی از دشمنان طبیعی شته جالیز، نقش موثری در کنترل جمعیت این آفت دارد. در این تحقیق، تاثیر دما بر واکنش تابعی و کارایی این کفشدوزک نسبت به تراکم های مختلف شته جالیز بررسی شد. بر اساس نتایج به دست آمده، این شکارگر در هر سه دمای آزمایش شده (در محدوده دمایی ۱۸ ، ۲۵ و ۳۲ درجه سلسیوس) دارای واکنش تابعی نوع دوم بود. با افزایش دما از ۱۸ به ۲۵ درجه سلسیوس، نرخ جستجوگری و زمان دستیابی کفشدوزک به طور معنی داری به ترتیب افزایش و کاهش یافتند. ولی با افزایش دما از ۲۵ به ۳۲ درجه سلسیوس، پارامترهای مذکور تغییری نکردند. با توجه به اینکه محدوده دمایی بهینه برای رشد جمعیت شته جالیز روی خیار بین ۵/۲۲ تا ۳۰ درجه سلسیوس قرار دارد، نرخ زیاد جستجوگری و کوتاه بودن زمان دستیابی این کفشدوزک در دماهای ۲۵ و ۳۲ درجه سلسیوس نشان دهنده این است که در صورتی که بتوان بر موانع پرورش انبوه این کفشدوزک غلبه کرد، یک گونه ارزشمند در کنترل بیولوژیک شته جالیز خواهد بود.

Plant pests, Natural enemies, Searching rate, Handling time., آفات گیاهی, دشمنان طبیعی, نرخ جستجوگری, زمان دستیابی