مهری برومند - Dept. of Soil Sci., Sari Univ. of Agric. Sci. and Nat. Resour., Sari, Iran
محمد علی بهمنیار - Dept. of Soil Sci., Sari Univ. of Agric. Sci. and Nat. Resour., Sari, Iran

به منظور بررسی اثر کاربرد مقادیر مختلف کمپوست پسماندهای شهری و لجن فاضلاب بر میزان عملکرد و تجمع برخی عناصر سنگین از جمله نیکل، کروم، کادمیم و سرب در اندام های گیاهی فلفل سبز قلمی، آزمایشی به صورت طرح کاملا تصادفی با ۷ تیمار و ۴ تکرار در شرایط گلدانی اجرا شد. تیمارها شامل شاهد، ۵% کمپوست، ۱۰% کمپوست، ۵% لجن فاضلاب، ۱۰% لجن فاضلاب، ۵% کمپوست و لجن فاضلاب و ۱۰% کمپوست و لجن فاضلاب بودند. نتایج تحلیل داده ها نشان داد که افزودن کمپوست و لجن فاضلاب سبب افزایش عملکرد (وزن تر و خشک) میوه فلفل شده است. بیشترین میزان وزن تر میوه در تیمار۱۰% کمپوست و لجن فاضلاب و بیشترین وزن خشک میوه در تیمار ۵% لجن فاضلاب مشاهده شد؛ به گونه ای که به ترتیب حدود ۵/۳ و ۳ برابر افزایش عملکرد نسبت به شاهد نشان دادند. عملکرد اندام های هوایی نیز افزایش معنی داری در وزن تر و خشک نشان داد. کاربرد این کودها ارتفاع بوته را نسبت به شاهد افزایش داد، که بیشترین آن افزایشی در حدود ۲۸% در تیمار ۵% لجن فاضلاب نسبت به شاهد بود. همچنین، افزودن کمپوست و لجن فاضلاب سبب افزایش معنی دار غلظت عناصر سنگین در میوه، برگ، اندام های هوایی و ریشه گیاه فلفل گردید. با افزایش سطوح کودی، بر غلظت عناصر سنگین در گیاه نیز افزوده شد. غلظت نیکل در تمامی تیمارها، به­غیر از شاهد و ۵% کمپوست، و غلظت کادمیم در تمامی تیمارها، به­غیر از شاهد، ۱۰% کمپوست و ۵% لجن فاضلاب، در میوه فلفل حداکثر بود. محاسبه شاخص انتقال حاکی از آن بود که تجمع عناصر سنگین در گیاه فلفل در ریشه بیشتر از اندام های هوایی است. کادمیم با شاخص انتقال ۵۲/۰ دارای تحرک بیشتری در گیاه فلفل سبز نسبت به سرب (۴۴/۰) و نیکل (۱۴/۰) می باشد.

Compost, Lead, Nickel, Cadmium, Chromium., کمپوست, سرب, نیکل, کادمیم, کروم