آگاهی و بینش نسبت به طب مکمل و میزان استفاده از این خدمات در جمعیت شهر تهران

طب مکمل به گروهی از روش های تشخیصی و درمانی اطلاق می شود که خارج از آموزش های دانشگاهی (آکادمیک) آموزش داده شده و در درمان بیماران مورد استفاده قرار می گیرد. این روش ها از دهه های ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ تحت عنوان طب جایگزین و سپس بعنوان مکمل های طب رایج نامیده شدند. استفاده از روش های طب مکمل بعنوان روش های درمانی رو به افزایش بوده، اما همچنان استانداردهای این روش ها و چگونگی ارتباط آنها با اصول طب رایج مبهم است. این طرح با هدف «تعیین میزان آگاهی و چگونگی نگرش در خصوص طب مکمل و میزان استفاده از این روش ها» انجام پذیرفته است. نوع مطالعه، توصیفی و جمعیت تحت مطالعه شامل جمعیت شهر تهران (گروه سنی بالای ۱۵ سال) بوده است. این مطالعه در سال ۱۳۸۲ و به روش نمونه گیری خوشه ای انجام شده است. داده ها توسط پرسشنامه جمع آوری شدند. متغیرهای وابسته عبارت از روش های طب تکمیلی (انرژی درمانی، هومیوپاتی، طب سوزنی، هیپنوتیزم، یوگا، گیاه درمانی و مراقبه) بوده است. در این مطالعه ۴۱۲۳ نفر تحت بررسی قرار گرفتند. ۸۳.۲% از جمعیت تحت مطالعه از حداقل یکی از روش های طب مکمل آگاهی داشتند. باتوجه به رواج آگاهی از طب گیاهی، با حذف این روش از لیست روش های تحت مطالعه، ۵۸.۶% جمعیت از یکی از روش های طب مکمل آگاهی داشتند. میزان آگاهی از هرکدام از روش های تحت مطالعه به ترتیب عبارت بودند از: طب گیاهی (۷۵.۶%)، طب سوزنی (۴۳.۶%)، هیپنوتیزم (۳۹.۲%)، انرژی درمانی (۲۸.۱%)، یوگا (۲۲.۱%)، مراقبه (۵.۳%) و هومیوپاتی (۴.۱%). ۴۲.۲% از جمعیت تحت مطالعه از یکی از روش های طب مکمل استفاده کرده بودند. باتوجه به رواج استفاده از طب گیاهی، با حذف روش طب گیاهی از لیست روش های مورد استفاده، ۹.۶% از جمعیت از یکی از روش های طب مکمل استفاده کرده بودند. میزان استفاده از هرکدام از روش ها بترتیب اولویت استفاده از آنها عبارت بودند از: طب گیاهی (۳۸.۴%)، انرژی درمانی (۳.۴%)، یوگا (۳%)، طب سوزنی (۲.۷%)، مراقبه (۱.۳%)، هیپنوتیزم (۱.۲%) و هومیوپاتی (۰.۴%). باتوجه به آگاهی بالای افراد نسبت به روش های طب مکمل و میزان استفاده از این روش ها در جامعه، انجام تحقیقات منسجم در خصوص بررسی میزان اثربخشی و کارایی این روش ها و برنامه ریزی جهت استاندارد سازی آنها و تعیین جایگاه این روش ها در درمان بیماران و آموزش دانشگاهی امری ضروری و گریزناپذیر بنظر می رسد.

Keywords:

Complementary medicine , Knowledge , Attitude , Practice , Tehran , Iran , طب مکمل , آگاهی , بینش , عملکرد , شهر تهران , ایران