محمدحسین یارمحمدیان
سوسن بهرامی
احمدعلی فروغی ابری

امروزه آموزش و بهسازی منابع انسانی بعنوان یکی از استراتژی های اصلی دستیابی به سرمایه انسانی و سازگاری مثبت با شرایط متغیر قلمداد می شود و از اینرو جایگاه و اهمیت راهبردی آن در بقا و توسعه سازمانی نمایان شده است. بدیهی است این فعالیت نیز مانند هر فعالیت سازمانی دیگر مستلزم برنامه ریزی صحیح و اصولی بوده و نیازسنجی اولین اقدام در برنامه ریزی محسوب می شود. این مطالعه بمنظور بررسی ویژگی های یک الگوی نیازسنجی مطلوب و نیز مناسبترین شرایط اجرایی، زمانی، مکانی و کاربردی ترین الگو های نیازسنجی در سیستم بهداشت و درمان انجام شده است. این پژوهش یک مطالعه توصیفی-پیمایشی است و در آن ۸۰ نفر که شامل ۴۰ نفر مدیران و معاونان شبکه ها و ۴۰ نفر کارشناسان ستادی و بهداشتی شبکه های بهداشتی و درمانی در سطح استان اصفهان بصورت سرشماری مورد بررسی قرار گرفتند. اطلاعات از طریق پرسشنامه ای که روایی آن با روش روایی محتوا و پایایی آن با روش آزمون مجدد تایید شده بود جمع آوری گردید. داده ها با نرم افزار SPSS و با روش های آماری بصورت توزیع فراوانی و انجام آزمون کای دو مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که برای نیازسنجی نیازهای سازمانی کارکنان، الگوهایی مناسب هستند که دارای ویژگی های زیر باشند: مفهوم نیاز را بعنوان برداشت ترکیبی و نیز بعنوان فاصله بین وضع موجود و مطلوب بسنجد، منابع تعیین نیاز، کارکنان شاغل در شبکه و آرمان ها و اهداف سیستم باشد، از ابزارهایی نظیر پرسشنامه و مشاهده مستقیم استفاده شود، شناسایی نیازها در سطح منطقه و در سطح شغل و ملاک تعیین الگو، میزان مشارکت کارکنان باشد، مناسب ترین شرایط زمانی نیازسنجی در چند مرحله و مناسبترین شرایط مکانی تجمع نمایندگان کارکنان در یک مکان خاص باشد، مناسبترین شرایط اجرایی، تجمع نمایندگان در یک مکان خاص و تکنیک دلفی و کاربردی ترین الگو، الگوهای ترکیبی و الگوهای هدف-محور باشد. نیازسنجی آموزشی اساسی ترین گام در برنامه ریزی آموزشی سیستم بهداشت و درمان و آموزش پزشکی است و تعیین نیازها براساس الگوها و تکنیک های دقیق، می تواند اثربخشی و کارایی برنامه ریزی این سیستم را افزایش دهد.

Organizational needs, Need assessment methods, نیاز, نیازهای سازمانی, الگوهای نیازسنجی, سیستم بهداشت و درمان