مجتبی صداقت
اکبر سلطانی
زهره حمیدی
ایمان رحیمی
باقر لاریجانی

با اینکه غربالگری عمومی برای پوکی استخوان در زنان بعد از یائسگی توصیه نمی شود، توافق کلی در مورد این که کدامیک از زنان باید مورد سنجش تراکم استخوان قرار گیرند وجود ندارد. هدف از این مطالعه ایجاد یک وسیله بالنی ساده برای کمک به پزشکان جهت شناسایی زنان در خطر کاهش تراکم استخوانی بوده است. در این مطالعه با کمک بانک اطلاعاتی مرکز تحقیقات غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران اطلاعات دموگرافیک و مشخصات تراکم سنجی استخوان زنان یائسه در نواحی لگن و مهره های L۱-L۴ به همراه اطلاعاتی در خصوص عوامل خطر مطرح در پوکی استخوان مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. متغیر اصلی مورد سنجش، وجود تراکم استخوانی مساوی یا کمتر از ۲.۵ انحراف معیار نسبت به بالغین جوان سالم بود. رگرسیون لجستیک و آنالیز ROC برای یافتن ساده ترین الگوریتم برای شناسایی زنان در خطر مورد استفاده قرار گرفت. جمعیت مورد بررسی شامل ۲۱۵۱ زن یائسه از مراجعه کنندگان به مرکز و ۱۵۸ زن یائسه شرکت کننده در مطالعه چند مرکزی پوکی استخوان در شهر تهران به عنوان گروه منتخب برای آزمون وسیله ابداعی بود. یک الگوریتم ساده براساس ۴ عامل سن مساوی یا بالای ۶۵ سال، وزن مساوی یا کمتر از ۵۷ کیلوگرم، وزن مساوی یا بالاتر از ۷۰ کیلوگرم و زمان گذشته از یائسگی مساوی یا بالای ۱۰ سال با عنوان IOSS) Iranian Osteoporosis Scoring System) ساخته شد. حساسیت و ویژگی این وسیله در جمعیت ۱۵۸ نفری زنان یائسه در مطالعه شهر تهران به ترتیب ۶۱.۷% و ۷۲.۴% در نمره مساوی یا بیش از ۱ از IOSS بود. بنابراین با استفاده از IOSS می توان به انتخاب منطقی تر و کم هزینه تر زنان یائسه برای انجام تست تراکم استخوان اقدام نمود.

Osteoporosis, Screening, Risk factors, استئوپروز, غربالگری, عوامل خطرزا