اعظم کشاورزی - پژوهشگر و نویسنده شهرداری تهران و دانشجو دکتری روانشناسی تربیتی - دانشگاه آزاداسلامی واحد رودهن – تهران - ایران

خلاصه امروزه افراد زیادی در کارشان احساس نارضایتی، بیقراری و عدم امنیت دارند، عقیده دارد رضایت شغلی، اعتماد، و اخلاق کاری در اکثر محیط های کاری نایاب شده است. بسیاری از اقدامات سازمانها برای تغییر و بهبود در دو دهه اخیر از قبیل کوچک سازی، مهندسی مجدد، تعلیق، اخراج از کار و... موجب تضعیف روحیه و نوعی سردرگمی معنوی کارکنان شده است. در واقع این اقدامات که مبتنی بر پارادایم مکانیستی و عقلایی مدرن بوده اند، نتوانسته اند خواسته های کارکنان را برآوردن سازند. جهانی شدن، حرکت به سمت سازمانهای دانشی، رشد تقاضای کارکنان برای محیط های کاری غنی و پرورش دهنده و نیز کارمعنا دار، این فشار ها را بیش تر کرده است. در حقیقت به نظر می رسد کارکنان در مشاغل خود به دنبال چیزی بیش از تنها پاداش های اقتصادی هستند. سازمانها بدون تمایل کارکنان به همکاری، قادر به توسعه اثر بخشی خود نیستند.تفاوت همکاری خود جوش با اجباری، اهمیتی فوقالعاده داشته زیرا در حالت اجباری، فرد وظایف خود را در راستای مقررات و قوانین و استاندارد ها تعیین شده سازمانی و صرفا در حد رعایت الزامات قانونی انجام می دهد در حالی که ر همکاری خود جوش و آگاهانه، افراد کوشش، انرژی و بصیرت خود را در جهت شکوفایی توانایی های شخصی و حتی به نفع سازمان ها به کار می گیرند.در ادبیات نوین مدیریت به انجام خود جوش و آگاهانه وظایف فرا قانونی توسط کارکنان، «رفتار شهروندی سازمانی»گفته شده است

کلمات کلیدی: مدیریت، رفتار شهروندی، سازمان، مدیریت شهری.