محمدهادی مهدی نیا - استادیار گروه شهرسازی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران
پردیس پاکان - دانشجوی دکتری گروه شهرسازی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران

چشم انداز توسعه ناوگان حمل و نقل پاک اعم از برقی و یا هیبریدی در ایران تا حدودی مبهم است و این در حالی است که باوجود معضلات زیست محیطی و آلودگی هوا، نیاز به این پارادایم جدید در حوزه ی حمل ونقل، مسئله ای جدی و راهبردی است. احتمالا این صنعت در ایران با یک تاخیر زمانی و با الگوبرداری از یکی تجارب سایر کشورها با اقتصاد مشابه ناوگان حمل و نقل پاک خود را توسعه خواهد داد، اما موانع مختلف سیاسی، بین المللی، اقتصادی و مدیریتی، همکاری شرکت های پیشرو در این حوزه را با ایران محدود نموده و سرعت توسعه فناوری های مرتبط صنعت وسائل نقلیه پاک را کم کرده است. در این مطالعه به امکان سنجی احداث و توسعه شبکه حمل و نقل پاک در خدمات حمل و نقل همگانی در کلانشهر مشهد پرداخته شده است. بدین ترتیب که پس از بررسی متون علمی و مصاحبه با متخصصین حوزه مدیریت شهری کلانشهر مشهد ۲۰ عنصر اثرگذار در احداث و توسعه حمل ونقل پاک در خدمات حمل و نقل همگانی شناسایی و استخراج شد، سپس ۲۰ عنصر مذکور در قالب پرسشنامه تنظیم و توسط ۹۶ تن از متخصصان و کارشناسان که بصورت نمونه گیری هدفمندانه و قضاوتی انتخاب شده بودند، تکمیل گردید و در نهایت نتایج حاصله از تحلیل پرسشنامه ها و وضع موجود حوزه ی حمل ونقل پاک با تاکید بر شبکه حمل و نقل همگانی کلانشهر مشهد، نقاط قوت و ضعف، تهدیدها و فرصت ها در قالب ماتریس SWOT ارائه و تجمیع شد. یافته های پژوهش حاکی از آن است که فرهنگ سازی و ترغیب کاربران شبکه حمل و نقل درون شهری به استفاده از این گروه از وسائل نقلیه و همچنین موضوعات مالی چه از لحاظ تامین مالی خرید و تجهیز شبکه حمل و نقل همگانی پاک و چه از لحاظ بهای خدمات دریافتی از کاربران ناوگان در اولویت اهمیت جهت ورود این مد حمل و نقلی و توسعه ی آن در کلانشهر مشهد قرار دارند.

حمل و نقل پاک، شبکه حمل و نقل همگانی، کلانشهر مشهد.